‘Glastuinbouw is koploper met zorgen’

Erkenning in het regeerakkoord. Een toppositie in de ranking van inkomens in de agrarische sector. En toch hangt er een ietwat sombere wolk boven de glastuinbouw. Hoe is het mogelijk?

Allereerst op korte termijn: met een strenge winter dreigt een gastekort. De overheid garandeert niet langer de gaslevering. Dit is een serieus probleem. ABN Amro becijfert dat door de torenhoge energieprijzen de komende maanden circa 10% van de glastuinders aanklopt vanwege een liquiditeitstekort. De bank verwacht pas in 2023 normalisatie van de energieprijzen.

En laten we ons ook niet blindstaren op die inkomenscijfers van Wageningen Economic Research. Het vroegere LEI raamt het gemiddelde inkomen per onbetaalde arbeidsjaareenheid in glasgroenteteelt op € 315.000. Al sinds 2014 ligt dit boven de € 200.000. Maar de variatie is groot. Per bedrijf, per teelt zijn de verschillen enorm. De energiebalans, met de mogelijkheid van wkk, versluieren de resultaten op de afzetmarkt. Op korte termijn speelt ook arbeid parten. Het is steeds lastiger goed personeel te werven.

Kosten stijgen

Overall nemen de kosten voor energie, arbeid en kunstmest toe. Volgens ABN Amro spelen tuinders hier op in met leegstand, later zaaien, minder belichten en minder CO₂, met als gevolg een lagere productie en gelukkig wel hogere verkoopprijzen.

Het is jammer dat Wageningen Economic Research niet toekwam aan de cijfers voor de vollegrond en fruitteelt. Want ook hier zit natuurlijk de pijn. Het middelenpakket wordt steeds kleiner. En al zijn de scherpe randjes af van het mestbeleid, het zevende actieprogramma nitraatrichtlijn is ingrijpend. Teeltvrije zones, vruchtwisseling, rust- en/of vanggewassen trekken hun wissel.

In de verlaging van btw op groenten en fruit naar 0% zit potentie

Klimaatbeleid biedt kansen

Is het dan allemaal kommer en kwel? Nee! Het klimaatbeleid biedt kansen met de CO₂-aanpak, in energietransitie. Het kabinet-Rutte IV kondigt een stimulans aan. En ook in de verlaging van btw op groenten en fruit naar 0% zit natuurlijk potentie. Belangrijk is dat het kabinet de sector in deze transitie de tijd gunt, en ruimte biedt om op een eigen route de doelen te bereiken. Dan ook kan de tuinbouw vooruitkijken naar de toekomst. Laat het regeerakkoord nou net ook die titel dragen!