‘Rabo’s nieuwe opdracht aan de tuinder’

Draijer deed de nieuwe opdracht voor de tuinbouwondernemer op woensdag 6 januari uit de doeken op de nieuwjaarsbijeenkomst van de tuinbouw in Lisse. Die maatschappelijke opdracht was voor de Nederlandse tuinders en boeren de afgelopen 75 jaar kort en goed: zoveel mogelijk produceren om Europa te voeden. Een opdracht ingegeven door de oorlog en de oorlogswinter. Het antwoord daarop was rationalisatie en schaalvergroting. Gefinancierd door Rabobank.

‘Houdbaar binnen de grenzen die we hebben’

Nu komen Draijer en zijn Rabobank met een nieuwe opdracht: ja, Europa en de wereld moeten nog steeds gevoed worden, maar dat moet duurzaam en ‘houdbaar binnen de grenzen die we hebben’. Draijer sprak uit het hoofd, dus die zinsnede ‘houdbaar binnen de grenzen die we hebben’ is wat kort door de bocht. Maar uit de context werd meer dan duidelijk dat die grenzen alles te maken hebben met klimaat en milieu.

Wiebe Draijer (Rabobank) op de nieuwjaarsbijeenkomst in Lisse. – Foto: World Horti Center

‘Voedselproductie vernietigt waarde’

Immers, in de zich snel verscherpende debatten daarover is de voedselsector nationaal en internationaal prominent in beeld. En wat houdt Draijer daarbij de tuinders voor? Dat als je alle kosten en baten bij elkaar optelt en aftrekt, de voedselketen wereldwijd waarde vernietigt. De kosten die daarbij meetellen, zijn die van uitstoot, aantasting van milieu en klimaat en voedselverspilling. Maar ook de kosten van gezondheidszorg. Want wat boeren en tuinders en de keten waarvan zij deel uitmaken de consument voorzetten, zorgt voor 2 miljard mensen met overgewicht en bijna een miljard mensen met ondervoeding en honger.

‘Ingekapseld ondernemerschap’

Draijer is niet blind en doof voor de onvrede die er ondertussen ook is bij diezelfde boeren en tuinders. Hij noemt dat “een uiting van ingekapseld ondernemerschap”. En roept overheden op die tuinder en boer, die de afgelopen veertig jaar zo succesvol waren maar nu te zeer beknot worden, weer handelingsperspectief te geven. Zodat ze de komende veertig jaar net zo succesvol kunnen zijn in het vervullen van die nieuwe duurzaamheidsopdracht.

Stikstof is nu de vonk die de onvrede doet ontbranden, maar niet de kern van het probleem

Want de verhouding tussen alle innovatie die bij tuinders en boeren aan de keukentafel begon en door flankerend beleid is ondersteund, die “is de laatste jaren scheefgegroeid”, aldus Draijer. “Stikstof is nu de vonk die de onvrede doet ontbranden, maar niet de kern van het probleem.”

‘Liquiditeit geen probleem meer’

Hij sloot af met de constatering dat het in de tuinbouw de laatste jaren weer veel beter gaat dan 4 of 5 jaar geleden. Liquiditeit is geen probleem meer voor het gemiddelde bedrijf. Maak van die gemiddeld betere financiële uitgangspositie gebruik om “fundamenteel je bedrijf duurzamer te maken”.

Goede argumenten

De rol van de bank zelf bleef wat op de achtergrond. Maar als de baas het zo vertelt als hij in Lisse deed, dan moeten de medewerkers op de lokale Rabobanken toch wel met inhoudelijk héél goede argumenten komen om kredietaanvragen voor duurzaamheidsinvesteringen door zijn agrarische klanten nog af te wijzen.