Door corona minder asperges vanwege personeelsgebrek

De oplossingen om het personeelsgebrek op te vangen zijn heel divers, maar leiden tot minder aanvoer. Volgens de huidige inschattingen zijn aan het einde van het seizoen zo’n 20 tot 30% minder asperges geoogst dan bij een volledige personeelsbezetting het geval zou zijn.

Praktische oplossingen

Er zijn percelen gewoon niet opgeploegd, bij het overgrote deel is dat wel gebeurd, soms wat later dan gebruikelijk. Ook hebben telers besloten de vorig jaar geplante velden dit jaar niet voor de eerste keer te oogsten. Bij een rondgang op woensdag 22 april door de gemeente Peel en Maas valt op dat sommige percelen wel opgeploegd, maar niet geoogst zijn. Ook zijn er percelen waar de oogst rond het weekend al beëindigd is.

Lees ook: Aspergeteler Snijders: ‘Elke dag improviseren’

Remmen door foliemanagement

Een manier om de oogst wat te remmen is de witte kant van de folie boven te leggen. Dat gebeurt ook op delen van percelen om zo meer oogstspreiding te krijgen ten opzichte van percelen waar de zwarte kant boven ligt.

Bij de teelt met minitunnels zijn er telers die de tunnels wat langer hebben laten staan, om er met het beschikbare personeel het maximale uit te halen. Waar normaal na het verwijderen van de tunnels nog een tijdje geoogst wordt, gebeurt dat nu niet en groeit het gewas door. Sommige laten hun voor groene asperge bestemde percelen doorgroeien. Mocht er alsnog voldoende personeel beschikbaar zijn, dan kunnen die altijd nog geklepeld en geoogst worden.

Geen structurele oplossing

Het personeelsgebrek wordt deels opgevangen met Nederlanders die normaal in andere sectoren werkzaam zijn, zoals de horeca. De ervaringen zijn wisselend, zo blijkt. Er zijn mensen die het steken van asperge goed bevalt, maar er zijn ook mensen die het na een paar uur of een paar dagen voor gezien houden. De zwaarte van het werk; zes dagen werken in de week waarbij zondag ook een van de werkdagen is, spelen daarbij een rol. Van een structurele vervanging van personeel door personeel uit andere sectoren lijkt bij de aspergeteelt dan ook niet echt sprake te zijn.

Een Brabantse teler geeft aan dat hij 35 van de 50 mensen heeft, maar dat er wel toezeggingen zijn van personeel dat nog op komst is. De hoop is gevestigd op Poolse seizoenwerkers die alsnog naar Nederland willen reizen. Mits voorzien van een Nederlandse werkgeversverklaring vormt het passeren van de grenzen geen probleem, blijkt uit praktijkervaringen.

"Ik had in geen tijd genoeg kandidaten om te komen werken, dat kan hier op veilige afstand. En ik verkoop mijn asperges meer dan ooit rechtstreeks aan de consument. De korte keten doet het erg goed, mij hoor je niet klagen" bio-aspergeboer Patrick Robeyns #wezullendoorgaan pic.twitter.com/CRbms2ugA0

— Radio 1 (@radio1be) April 21, 2020

Taskforce Arbeid

Wim van den Boomen is portefeuillehouder Goed Werkgeverschap van LTO Nederland en als zodanig betrokken bij de Taskforce Arbeid. Hij stelt vast dat de vraag naar personeel op de platforms helponsoogsten.nl en werkenindelandentuinbouw.nl tot nu toe ‘redelijk is uitgebleven’. “Maar met de oogst van vollegrondsaardbei en de oogst in de glastuinbouw in opkomst, kan dat zeker veranderen. Het is in ieder geval goed dat deze platforms snel van de grond gekomen zijn en dat mensen er gebruik van kunnen maken.”

Dat de vraag tot nu toe wat laag is, kan hij wel verklaren. “Telers hopen er nog steeds op dat hun medewerkers die al jaren komen, alsnog naar Nederland afreizen. Dat zijn ingewerkte mensen die het werk en het bedrijf kennen. Zolang die nog in beeld zijn, richten telers zich daarop. Pas als dat echt niet meer aan de orde is, komen andere opties in beeld. Of er worden andere praktische oplossingen gezocht, zoals bij asperge een deel van het areaal niet oogsten.”

Van den Boomen ziet ook initiatieven waarbij telers uit de ene sector, zoals de sierteelt, hun personeel aanbieden aan een andere tuinbouwsector. “Zo regelen telers het onderling. Dat is natuurlijk ook een goede oplossing. Maar ik denk dat de vraag naar personeel nog gaat stijgen en dat die platforms van dienst kunnen zijn. Nogmaals, het is sowieso goed dat mensen er gebruik van kunnen maken als dat toch nodig blijkt te zijn.”

Boeren krijgen hulp uit onverwachte hoek: “Asperges steken, het is eens iets anders dan tanden trekken” https://t.co/Oa7H6umsiv pic.twitter.com/yGg4TYjiJe

— Gazet van Antwerpen (@gva) April 19, 2020

Effect bij The Greenery

De personeelsproblemen komen ook tot uiting in de aanvoeren op de veilingen. Bij The Greenery is dat effect tot nog toe klein, omdat bij The Greenery meer telers met kasasperges zijn aangesloten dan bij ZON fruit & vegetables. De oogst in de kas startte voordat het coronavirus was uitgebroken en het oogstpersoneel was daarom al aanwezig. De meesten zijn ook in Nederland gebleven en blijven steken, ook in de verwarmde buitenteelten.

Effect bij ZON

Bij ZON fruit & vegetables werd vorige week naar schatting 160 ton asperge AA Extra Wit aangevoerd, terwijl dat in een vergelijkbare periode zo’n 200 ton had kunnen zijn. Die lagere aanvoer is echter niet alleen een gevolg van corona. Sowieso is het areaal onder ZON-telers dit jaar met zo’n 15% gedaald ten opzichte van vorig jaar.