‘PlanetProof zoals HAK doet, werkt’

Het PlanetProof-gecertificeerd areaal is de afgelopen twee jaar flink gegroeid, omdat een aantal supermarktketens dit eist. Destijds zijn mooie intenties uitgesproken, onder andere dat de telers een meerprijs zouden ontvangen voor gecertificeerde producten. In een groot aantal supermarkten ligt nu PlanetProof-product, retailers doen er hun voordeel mee, de telers lijken het nakijken te hebben. Dit is reden geweest voor LTO Akkerbouw en NFO om de contacten met SMK, de beheerder van het certificaat, te verbreken.

Scepsis over en sombere toekomstverwachting voor PlanetProof

LTO laat weten dat men sceptisch is over het nut van het certificeren van duurzame teeltsystemen. Dat is mooi, maar het laat ook een kans liggen om de meerwaarde die gecertificeerd product heeft te verzilveren. De kritiek van LTO richt zich op SMK, maar dat lijkt me het verkeerde adres. SMK realiseert zich heel goed dat een meerprijs voor de teler een belangrijke voorwaarde is voor draagvlak bij telers. SMK is dan ook voorstander van een betere prijs, maar SMK gaat niet over de prijzen die telers krijgen, dat zijn de afnemers.

Voorwaarde om een meerprijs te ontvangen, is dan ook dat het areaal PlanetProof wordt afgestemd op de binnenlandse vraag

Greenpeace kwam in augustus met een opvallende publicatie, met de titel Supermarkten: zwakste schakel in duurzame teelt? en de conclusie dat het hiermee de toekomst van duurzaamheidskeurmerk PlanetProof op het spel zet.

Wat is er volgens mij aan de hand? We weten allemaal dat in onze economie de prijs voor landbouwproducten tot stand komt op basis van vraag en aanbod, en hier zit denk ik de crux. Van veel PlanetProof-gecertificeerde producten is het aanbod aan gecertificeerd product groter dan de vraag, met prijsbederf als gevolg. Sommige afnemers verlangen van al hun telers het PlanetProof-certificaat zonder dat daar voldoende marktvraag tegenover staat.

Vraag en aanbod aan duurzame producten op elkaar afstemmen

De biologische sector heeft iets vergelijkbaars meegemaakt. Begin van deze eeuw is omschakeling naar biologisch flink ondersteund door de overheid, met als gevolg een snelle groei van het areaal. De prijsvorming van biologische producten heeft hier enorm onder geleden, veel biologisch product werd op de gangbare markt tegen gangbare prijzen afgezet. Pas toen productvolume en marktvraag beter met elkaar in evenwicht kwamen, stegen de prijzen weer, en inmiddels liggen de prijzen van biologisch en gangbaar product weer flink uit elkaar.

_{Lees verder onder de foto.}

HAK verlangt voor een aantal producten het PlanetProof-certificaat, betaalt hier een meerprijs voor, maar reguleert ook het areaal. – Foto: ANP

Daar ligt ook de uitdaging, en kans, voor PlanetProof of andere gecertificeerde duurzame producten. Op dit moment heeft het PlanetProof-certificaat nog geen of weinig meerwaarde voor de export. Veel Nederlands product gaat de grens over. Voorwaarde om een meerprijs te ontvangen, is dan ook dat het areaal PlanetProof wordt afgestemd op de binnenlandse vraag en dat vraagt om regie in de keten. Er zijn voorbeelden die laten zien dat het werkt, HAK verlangt voor een aantal producten het PlanetProof-certificaat, betaalt hier een meerprijs voor, maar reguleert ook het areaal. Als dit ook voor andere producten wordt georganiseerd, moeten afnemers/retailers die PlanetProof eisen ook de prijs betalen die nodig is om het voor akkerbouwers interessant te maken. Indien ze hiertoe niet bereid zijn, wordt er geen certificaat geleverd. Hier ligt een mooie rol voor LTO.