Onafhankelijk advies bij aanschaf groeilicht

Specifieke technische aspecten van een groeilichtinstallatie zijn onbekend terrein voor een teler. Toch gaat de aanleg of vernieuwing van armaturen vaak over miljoenen-investeringen waarover beslist moet worden. Makkelijk worden daarbij aspecten over het hoofd gezien, merkt onafhankelijk adviesbureau Orance groeilicht-architecten in Monster (Z-H).

De vertrouwde huisinstallateur van glastuinbouwondernemers heeft vaak beperkte vergelijkingsmogelijkheden of is niet helemaal objectief, omdat die in veel gevallen dealer is voor een bepaalde groeilichtleverancier. Of omdat heel specifieke armatuurkennis ontbreekt.

Net als architecten willen de Orance-adviseurs met de klant meedenken over mogelijkheden en beperkingen.

Aan de andere kant proberen lichtspecialisten met veel verstand van armaturen hun eigen systeem aan de man te brengen. Met indrukwekkende verhalen over hoge lichtopbrengsten in micromol, maar dan ontbreekt overzicht van bijkomende installatie-technische eisen. En als armatuurproductie en installatietechniek al gecombineerd worden binnen één toeleveringsbedrijf, dan is hun leverbare productfolio beperkt.

De meeste gangbare onafhankelijke adviesbureaus zijn meer actief en bekend in het projectmanagement dan in de heel specifieke technische specificaties van armaturen en de bijbehorende installatietechniek.

Ongebonden brainstormen

Orance probeert een bijdrage te leveren in dat gat in de markt. Met specifieke onafhankelijke kennis van armaturen, de bijbehorende installatietechniek en de financiering. Een gesprek met drie Orance-adviseurs, Arno Wartewig, René van der Sar en Orchan Koelijev.

Wartewig vertelt: “In een voorstadium wil een teler soms ook voorbereidend informatie verzamelen over verschillende opties. Zonder al aan de grote klok te hangen dat hij interesse heeft om te gaan investeren. Bij de eigen huisinstallateur wordt toch ook al snel een gevoelsmatige verplichting gevoeld om dan ook bij hem zaken te gaan doen. Daar zit zo’n teler vaak niet op te wachten.”

Veel nieuwe aanbieders willen graag een graantje meepikken van de belichtingsintensieve tuinbouwmarkt

Zeker op het gebied van led-armaturen zijn er veel aanbieders in de markt. Met wisselende kwaliteiten. Veel van deze nieuwe aanbieders komen uit de utiliteit en willen graag een graantje meepikken van de belichtingsintensieve tuinbouwmarkt. Soms zijn die armaturen van goede kwaliteit.

“Maar een aantal armaturen aanzetten voor een fabriekshal is wel heel iets anders dan 10 MW aanschakelen voor 10.000 armaturen op een glastuinbouwbedrijf. Tien hectare belichting kun je echt niet in één keer aanzetten”, aldus Wartewig.

“Hoe ontwerp je daarvoor het middenspanningnet, hoe lopen de vermogensstromen? Hoe pas je daar zonodig een extra wkk bij in? De meeste telers hebben daar geen gevoel bij. Elk type armatuur heeft verder ook zijn eigen elektrotechnische eisen.”

Projectbegeleiding

De Orance-adviseurs merken dat telers, die hen in de ontwerpfase bij hun plannen betrekken, steeds vaker willen dat zij er ook in de uitvoeringsfase bij blijven om projecten tot aan de oplevering te begeleiden. Einddoel is een goede installatie waarmee telers hun specifieke doelen kunnen bereiken waarvoor ze hem aangeschaft hebben.

Wartewig: “Met onze kennis kunnen we ook hun vertrouwde huisinstallateur helpen om een goed product af te leveren en om achteraf goede lokale service te blijven bieden. Want zelfs de grotere Nederlandse installateurs beschikken niet over alle specifieke kennis.”

Naast advies in het voortraject wordt adviseurs ook steeds vaker om begeleiding gevraagd tot aan de oplevering.

Leveranciers van de grote merken belichtingsarmaturen maken ook graag gebruik van de kennis van Orance. Zij willen graag vooraf de mening van adviseurs horen over hun nieuwste armaturen, of ze overal aan gedacht hebben. Of ze willen achteraf graag weten waarom het uiteindelijke advies van Orance richting telers niet richting hun oplossing is gegaan. Zodat ze kunnen verbeteren.

Hybride oplossingen

HPS is volgens de Orance-adviseurs, afhankelijk van de teelt, vaak nog een prima keus bij belichting. En dat zal de komende vijf jaar ook zeker nog zo blijven is hun verwachting, zeker met goedkope elektriciteit. Echter zien zij bij veel klanten een wens voor een hoger lichtniveau, maar is de warmte van HPS een beperking.

Wartewig: ‘We verwachten daarom de komende jaren veel combinaties van HPS en led te gaan zien. Dit jaar is daarbij een omslagjaar waarbij je ziet dat led steeds vaker economisch uit kan.”

Verhoogde concurrentie op armatuurniveau zorgt voor een prijsdaling

Eerder waren het vooral enkele voorlopers die samen met een leverancier tot introductie van een led-systeem kwamen. Daardoor is wel de schaalgrootte van de productie op gang gekomen.

“Daarnaast zorgt een verhoogde concurrentie op armatuurniveau voor een daling van de prijs. En de hoeveelheid micromol per watt vermogen die eruit komt, is in die tijd ook verder toegenomen.”

Led-armaturen boven gewas

De trend van de laatste jaren bij hoog opgaande gewassen is een verschuiving van Interlight led-armaturen tussen het gewas naar Toplight led-armaturen boven het gewas. Die keuze voor led-belichting boven het gewas heeft vooral een financiële oorzaak.

Armaturen tussen het gewas zijn opgebouwd uit een lijn waardoor de verhouding led’s ten opzichte van een Toplight-armatuur verschilt. De verhouding micromol per euro is daardoor vaak gunstiger bij een Toplight led-armatuur. En de installatie-eisen zijn eenvoudiger.

Lees meer over aandachtspunten bij de aanschaf van een groeilicht-installatie in editie 19 van Groenten & Fruit, op pagina 40.