ACM-rapport kan debat meerprijs PlanetProof sturen

Naar het prijsonderzoeksrapport van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) werd lang uitgekeken. Daarmee kan de discussie over de meerprijs voor On the Way to PlanetProof ook echt goed gevoerd worden, stelde landbouwminister Carola Schouten voor de zomer.

Grondige analyse

Het rapport ligt er nu van de onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR). Het is een grondige analyse naar zes ketens, waaronder wittekool, peren en tomaten. Twee dingen vallen wel op voor de groente en fruitketens uit dit onderzoek. Voor wittekool (voor zuurkool) waren de gegevens in het onderzoek te mager om echt conclusies aan te verbinden. Ook is On the Way to PlanetProof in dit rapport eigenlijk zijdelings meegenomen.

Een meerprijs voor PlanetProof wordt niet betaald. – Foto: Misset

Nieuwe gangbaar

Het is dus de vraag of dit rapport de discussie over de meerprijs voor PlanetProof echt zal beïnvloeden. Het rapport beschrijft On the Way to PlanetProof namelijk verschillende malen als de nieuwe gangbare teelt. De focus ligt op de verschillende marges voor gangbaar en biologisch telen en de doorgroei van gangbaar naar biologisch.

In die margeverdeling zit mogelijk wel een aangrijpingspunt voor de discussie over de meerprijs. Supermarkten verdienen vrijwel niets aan peren (1% nettomarge), maar wel veel aan tomaten (11% nettomarge). De meerprijs moet bij de consument vandaan komen, zo lijkt het.

Stoppers bij wittekool om PP

Toch staan in het rapport wel enkele interessante bevindingen over hoe telers denken over PlanetProof (PP) en ermee omgaan. Zo heeft een aantal kleinere wittekoolbedrijven de productie voor zuurkool stopgezet toen de inkoopeis van PlanetProof werd ingevoerd in 2019.

De verwerker betaalde daar een vergoeding voor, maar die vonden met name de kleinere bedrijven onvoldoende. De telers schatten de extra kosten op € 5.000 per bedrijf voor certificering en administratie. De extra risico’s in de teelt en onzekerheid gaven de doorslag, blijkt uit het onderzoek. Het verschil in kosten tussen gangbaar (PlanetProof) en biologisch is wel 10 tot 15% kleiner geworden en komt uit op 50%.

Omschakelen peren lastiger

Uit de interviews met perentelers maakt WUR op dat de extra kosten liggen op enkele centen per kilo, een kostenstijging dus van 2 tot 4%, oftewel € 900 per hectare. Daar staat geen meerprijs tegenover. Opvallend is dat biologische perenproducenten nauwelijks belemmeringen ervoeren in hun omschakelperiode.

Telers die omschakelden naar On the way to PlanetProof zien meer beren op de weg. De belangrijkste belemmering is dat zij een lagere bedrijfswinst hebben gehaald. Telers met het keurmerk PlanetProof zitten bovendien vast aan hun telersvereniging en hebben geïnvesteerd in het keurmerk. Bij deze groep telers is veel ontevredenheid over de verdeling van marges in risico’s in de keten. Iets dat overigens al wel bekend was.

Drempel grote tomatenbedrijf kleiner

Voor tomatentelers liggen de zaken weer net iets anders. De geschatte kosten liggen op € 3.000 per hectare, maar grote moderne glastelers maken relatief weinig extra kosten voor PlanetProof, concludeert WUR uit de interviews. Ook hebben zij minder moeite met de administratieve inspanningen. Er zijn ook geen signalen dat voor gecertificeerde tomaten een meerprijs wordt betaald.