Turkse supermarkt blinkt uit in assortiment

“Hier, proef maar”, zegt Ayse terwijl ze een klant een blaadje Turkse zuring voorhoudt. “Heerlijk op Turks brood met geitenkaas of door een aardappelsalade.” De klanten bij Helal Buurtsuper proeven wat af. “Gastvrijheid is hier belangrijk”, verklaart caissière Ayse Yuksel. “Net als vertrouwen en eerlijkheid. Als iemand zegt: ik heb vorige week een rotte peer bij jullie gekocht, dan mag die klant gratis een nieuwe pakken. Andersom nemen ze mij ook serieus als ik iets vertel over een nieuw product of bereidingswijze.”

Güven en Ayse Yuksel van Helal Buurtsuper in Amsterdam-Oost.

Het Parool riep Helal Buurtsuper uit tot beste buurtsuper

Helal Buurtsuper, gelegen aan de Pretoriusstraat in Amsterdam-Oost, lijkt op het eerste gezicht symbool te staan voor de ‘Turkse supermarkt’ – sinds enkele decennia een bekend verschijnsel in het straatbeeld van grote steden. Maar ook daarbuiten zijn de winkels een begrip geworden. Voor een appel en een ei koop je er granaatappels, een sappige watermeloen en niet te vergeten volle bossen munt en peterselie.

Deze winkel is, zeker in zijn genre, zeer ruim gesorteerd in groente en fruit. In de schappen liggen onder andere raapstelen, postelein, kousenband, snijbiet, artisjokken, meiraapjes, bakbananen, rode, gele en chioggiabieten, kleine komkommers, kromme komkommers, ‘gewone’ komkommers, Coeur de Boeuf, pomodori- en trostomaten en een paar soorten paddenstoelen. Vanwege het veelzijdige assortiment werd Helal Buurtsuper vorig jaar verkozen tot winnaar van de publieksverkiezing Gezond Oost. In 2015 riep Het Parool de zaak al uit tot beste buurtsuper van de stad.

_{Lees verder onder de foto‘s}

Helal Buurtsuper aan de Pretoriusstraat in Amsterdam-Oost staat symbool voor de Turkse supermarkt. – Foto’s: Tim Witte

Gewenst product volgende dag in de winkel

“Als klanten ergens om vragen, ligt het de volgende dag in de winkel. Zo hadden we geen waterkers, maar veel Turkse klanten wilden het graag”, vertelt Ayse. Behalve klanten van Turkse komaf, behoren ook mensen met een Marokkaanse, Aziatische en Surinaamse achtergrond tot de klantenkring. “Maar er komen vooral Hollanders”, aldus de caissière. De klanten vormen een afspiegeling van de buurt, die de afgelopen jaren veranderde van Vogelaarwijk in een gemengde wijk. Bakfietsouders, rasechte Amsterdammers, Marokkaanse gezinnen en studenten wonen er naast elkaar.

Ayse kent Amsterdam-Oost op haar duimpje. Veertig jaar geleden kwam ze op haar veertiende vanuit Turkije hier wonen, bij haar vader die eerder als gastarbeider naar Nederland was gekomen. De winkel opende in 1993; Ayse’s man Güven werkt er vanaf het eerste uur. Inmiddels runt het echtpaar de zaak onder leiding van schoonzoon Kani Yasar (tevens de eigenaar), samen met hun zoon Berkkan, vaste medewerker Gökay en slager Ali.

Niets wordt weggegooid

“Helal Buurtsuper is een instituut in de wijk”, zegt vaste klant Dai terwijl hij een flinke bos koriander afrekent. Ayse knikt instemmend: “Wij houden van de buurt en de buurt houdt van ons.” Vaste klanten worden standaard met ‘buurman’ of ‘buurvrouw’ aangesproken en kinderen die met hun ouders meekomen, krijgen altijd een banaan – geen snoepjes meer, zoals vroeger. Klanten die tegen sluitingstijd hun boodschappen doen, hebben kans een paar appels met een bruin plekje of een laatste Turks brood mee te krijgen. En wat overblijft gaat naar de kinderboerderij, er wordt niks weggegooid.

Wij houden van de buurt en de buurt houdt van ons

Corona-actie om buurtgenoten te helpen

Ook in coronatijd biedt de winkel een helpende hand. Zo staat bij de kassa een pot waarin klanten geld kunnen doneren voor boodschappen van buurtgenoten die nu financieel onder druk staan. “En we verkopen wekelijks drie soorten groenten en/of fruit tegen kostprijs. Een speciale corona-actie, met als motto ‘eet gezond, blijf gezond’”, aldus Ayse. Producten met een gezond imago lopen sowieso als een trein deze dagen. Zo vliegen de perssinaasappels, handsinaasappels, gember en spinazie over de toonbank.

Doorgaans liggen de prijzen bij Turkse buurtsupers zoals Helal een stuk lager dan bij een grotere retailer.

Coronavirus zorgt voor sterk fluctuerende inkoopprijzen

Een ander neveneffect van de crisis is de sterk fluctuerende inkoopprijs van veel producten. Ayse: “Bloemkolen zijn deze week wel € 4. Die kopen we even niet. Ook citroenen zijn veel duurder dan normaal.” In gezonde tijden wisselen de inkoopprijzen van ongeveer de helft van de groenten en fruit, waaronder sperziebonen, courgettes en aardbeien. De verkoopprijzen worden daarop dagelijks aangepast in de winkel.

Doorgaans liggen de prijzen bij Turkse buurtsupers een stuk lager dan bij een grotere retailer. Zo kost een grote bos peterselie bij Helal Buurtsuper minder dan een minibosje bij de gemiddelde supermarkt. Een voor de hand liggende verklaring is dat dergelijke buurtsupers niet aangesloten hoeven te zijn bij GlobalGAP en dus goedkoper kunnen inkopen. Ook zijn de kosten van supermarkten veel hoger vanwege de kapitale panden, het personeel en het hele orgaan erachter.

De Turkse zuring, waterkers en dunne bosui groeien uit Turkse zaadjes, maar worden geteeld in het groene hart

Bij Helal Buurtsuper doet Ayse’s man Güven samen met Berkkan en Gökay dagelijks zelf de inkopen. Zes dagen per week staan de mannen om 6.30 uur op het Food Center Amsterdam om daar drie uur lang bij verschillende groothandels (onder andere De Mooij, De Kweker, De Stigter, Fresh Food Amsterdam, Deva Food) in te slaan. Prijs en kwaliteit zijn de belangrijkste criteria. En meestal komen de groenten en fruit van Hollandse bodem (of kas) als beste uit de bus.

“De Turkse zuring, waterkers en dunne bosui groeien uit Turkse zaadjes, maar worden geteeld in het groene hart. De munt, peterselie en koriander komen uit Marokko, maar veel andere kruiden worden hier gekweekt”, weet Güven te vertellen.

Ayse Yuksel: “Gastvrijheid is hier belangrijk”.

Kritischer inkoopbeleid

Tegenwoordig zijn ze kritischer op hun inkoopbeleid. In 2018 was de winkel een paar maanden dicht, omdat faillissement dreigde. Dankzij de hulp van de schoonzoon van het echtpaar Yuksel kon de buurtsuper een doorstart maken. De buurt en medewerkers waren dolgelukkig. Ayse: “We kunnen niet zonder elkaar.”