Slechte zomer voor prijzen tomaten

In juli en augustus zijn de prijzen voor tomaten erg lang omlaag gegaan en laag gebleven. “De daghandel is in die maanden heel slecht geweest met een dieptepunt eind augustus”, zegt tomatenteler Theo van der Kaaij in Berlikum (Friesland). “Half september zijn de prijzen weer wat aangetrokken. Dit heeft langer geduurd dan andere jaren, want meestal stijgen de prijzen eind juli alweer.”

Van der Kaaij wijt dit aan de hogere productie, vooral eind augustus en begin september (week 35 en 36), die op de markt kwam. “De tendens van een hogere productie en het wegvallen van een deel van de afzet door de coronamaatregelen zal zich in het najaar voortzetten”, zo verwacht de teler.

Veel te lage prijzen

“Als de tomatentelers nu stoppen, hebben ze een slecht jaar achter de rug”, zegt Ton van Dalen, commercieel directeur van Oxin Growers. “Je hoopt altijd dat de prijzen in de zomer iets hoger blijven hangen, maar de prijzen zijn nu veel te laag geweest voor de telers om er nog wat aan te verdienen.”

In de zomer waren de dagprijzen voor losse tomaten naar 5 cent per kilo gezakt en voor trostomaten op een gegeven moment naar 10 cent per kilo. “In de zomer zien we nog wel eens een dip in de productie, waardoor de prijs weer wat aantrekt. Maar door het mooie weer bleef de productie en aanvoer hoog. Telers liepen in kilo’s 3 tot 10% voor op vorig jaar. Geen dip in de productie dus, waardoor er geen prijsherstel was.”

In de omliggende landen, met name Engeland en Duitsland, was er ook geen extra vraag naar tomaten, zoals in andere jaren nog weleens het geval was. “Ook vanuit Oost-Europa kwam geen vraag naar tomaten. Polen heeft inmiddels een behoorlijke eigen productie.”

Weinig effect van prijsacties supermarkten

In de zomer zijn er wel acties bij de retail geweest, maar dat heeft niet geholpen aan een positieve prijsvorming, omdat de producties hoog waren. “Door retailacties wordt nogal eens extra productie weggezet, maar er was nu te veel productie om af te zetten in de markt”, aldus de commercieel directeur Van Dalen.

Hij meldt dat bij de losse tomaten de gemiddelde prijs ten opzichte van vorig jaar met 40% is gedaald en bij trostomaten 15%. “En 2019 was ook al geen topjaar voor tomaten.” Hij vervolgt: “De snoeptomaatjes, in alle kleuren, en troscherrytomaten zijn op zich goed weggelopen, maar wel tegen eveneens lagere prijzen die 10% lager zijn dan vorig jaar.”

_{Lees verder onder de foto}

Voor de klok van The Greenery en ZON ging tros grof op 22 september boven de euro per kilo. Bij Hoogvliet voor €0,99 in de winkel. – Foto: Ton van der Scheer

De foodservicemarkt is niet echt van de grond gekomen. “De afzet van onze Intense snijtomaten blijft nog moeilijk, mede omdat de cruiseschepen niet varen”, zegt Van Dalen.

In week 39 gingen de dagprijzen voor losse tomaat richting € 0,80 per kilo en voor grove trostomaten naar € 1,00. “Gelukkig zijn de prijzen weer aangetrokken en hopelijk trekt dat nog door.”

Schakelmoment

In het najaar is er normaal gesproken minder productie, waardoor de prijzen aantrekken. Van Dalen: “Dan is het de vraag hoe snel de concurrenten Spanje en Marokko met de volle productie op de markt zitten. Meestal is dat in week 41 of 42. De retail schakelt veelal in week 44 over naar Spaans en Marokkaans product. Op dit schakelmoment zal de prijsvorming afhangen van hoeveel Nederlands product er nog in de markt zit en hoeveel buitenlands product er is.”

Voor het nieuwe teeltseizoen verwacht Van Dalen dat een aantal telers stopt met losse tomaten en overschakelt naar trostomaten. “Dit vraagt wel aanpassing in de teelt en arbeid, vooral als je naar kleine tomaatjes gaat.”