‘Mineralen tellen in 2.0-versie stikstofaanpak’

Commissie-Remkes komt met een 2.0-versie stikstofaanpak voor álle bedrijven, óók tuinbouw: de afrekenbare stoffenbalans.

Het kabinet was gewaarschuwd. Johan Remkes, in de rol van voorzitter van het Adviescollege Stikstofproblematiek, had al enkele keren hard uitgehaald. In zijn slotrapport ‘Niet alles kan overal’ oordeelt hij nog een keer spijkerhard: te vrijblijvend, niet ambitieus en juridisch zwak. Ofwel: de stikstofaanpak moet strenger, veel strenger.

Commissie-Remkes maakt onderscheid tussen ammoniak en NOx als stikstofbron

De stikstofuitstoot moet in 2030 halveren ten opzichte van 2019. Dit gaat veel verder dan de 26% minder die kabinetschef stikstof Carola Schouten in haar recent wetsvoorstel heeft opgenomen.

De commissie-Remkes maakt onderscheid tussen ammoniak en NOx als stikstofbron. Ammoniak is bovendien vaak vooral een regionaal probleem. Het lijkt misschien een futiel verschil, maar kan grote consequenties hebben voor handel in uitstoot. Remkes is er sowieso geen voorstander van. Laat staan de optie van extern salderen; een uitruil van rechten tussen sectoren.

Meten aanvoer én afvoer mineralen op bedrijfsniveau

De commissie pleit voor een zogenoemde afrekenbare stoffenbalans. Oudgedienden herkennen hier iets van het mineralenaangiftesysteem (Minas) van weleer. Brussel schoot dit beleid in 2006 af. Remkes komt met een 2.0-versie voor álle bedrijven, óók tuinbouw. In de afrekenbare stoffenbalans wordt de aanvoer én afvoer van mineralen op bedrijfsniveau gemeten. Op het verschil kan worden gestuurd, is de filosofie. Onder andere door financiële prikkels en sancties. Remkes denkt dat het gebruik van drijfmest over tien jaar is uitgefaseerd. Ook kunstmest moet in zijn optiek sterk aan banden worden gelegd.

Kabinet sterk verdeeld over stikstofaanpak

Remkes refereert in zijn rapport aan alle waarschuwingen, goedbedoelde adviezen en rapporten die afgelopen decennia op de stapel kwamen. Dit rapport zal eenzelfde lot beschoren zijn. In deze dossiers draait het om de politieke haalbaarheid. Schoutens reactie op het rapport was dan ook veelzeggend: ‘de discussie over stikstof is na vandaag nog niet voorbij.’

Het kabinet is intern sterk verdeeld, met D66 als querulant. Het recente wetsvoorstel is nu het maximaal haalbare. De kans is groot dat het stikstofdossier over de Kamerverkiezingen in 2021 wordt heen getild. Een volgend kabinet, in een waarschijnlijk andere politieke samenstelling, mag de draad dan oppakken.