‘Polen lokken met plus bovenop cao?’

Al een paar jaar klinken alarmerende geluiden: de Polen komen niet meer. Dit jaar klinkt nog een alarm: de WAB (Wet Arbeidsmarkt in Balans) maakt onze arbeid 7% duurder. Dan lijkt er een dubbel moeilijk arbeidsseizoen aan te komen.

‘De Polen’ zorgen al zo ongeveer de gehele 21ste eeuw voor heel veel van het laaggeschoold productiewerk in sectoren als de tuinbouw. Dat is niet vreemd. Van alle voormalige Oostblokkers zijn ze het snelst in Nederland. En ook cultureel lijken ze goed te passen bij de zakelijke aanpakkersmentaliteit die ook heerst onder Nederlandse ondernemers.

Voor jou 10 anderen

Die voordelen veranderen ook makkelijk in nadelen: met hun langere ervaring op de West-Europese arbeidsmarkt én met hun zakelijke inborst zijn de Polen er ook het snelst achter gekomen wat hun arbeid waard is. ‘Voor jou 10 anderen’ is een dreigement dat de laatste jaren aan beide zijden van de lijn werkgever-werknemer bruikbaar is.

Desalniettemin houden de werkgevers aan de CAO-tafels als vanouds hun poot stijf. Looneis? Hallo, wij gaan er 7% op achteruit door de WAB. En in sommige sectoren, zoals de fruitteelt, is het voor de ondernemer sowieso al armoe troef.

Cao legt bodem in arbeidsmarkt

Kijkend naar de geschiedenis van cao-onderhandelingen in de tuinbouw kun je moeilijk klagen over de vasthoudende zuinigheid van de werkgevers. En zo hoort het ook. Een cao legt immers een bodem in de markt, qua loon en qua overige arbeidsvoorwaarden. Tuinders mogen er wel boven gaan zitten, maar eronder mag niet.

Elke tuinder kan dan zijn eigen rekensom maken: wie er de financiële ruimte voor ziet, die kan met de nodige plussen zijn kansen op de krappe arbeidsmarkt vergroten. Daar staat tegenover dat voor de sector als geheel het jaar in jaar uit nou niet echt reclame is om alleen maar in het nieuws te komen met de allermoeizaamste cao-onderhandelingen en met al die arbeidsmigranten met uitzendcontracten voor het minimumloon.

We horen nu voor het eerst van meerdere kanten geluiden over vaste contracten voor seizoenarbeiders. Dat klinkt al wat beter. Ook al is het een kwestie van eieren kiezen voor je geld.