Voor de transitie van chemische middelen naar weerbaar telen is een landelijk database met al aanwezige kennis nodig. Daarnaast is financiële ondersteuning nodig bij teeltproblemen zo lang er nog te weinig groene middelen zijn als alternatief voor verdwijnende chemische.
Voor de transitie naar weerbare planten en teeltsystemen is samenwerking in de land- en tuinbouwsector nodig en het vullen van een landelijk database met de al aanwezige kennis. Dat zijn de belangrijkste conclusies van de workshop ‘Gezonde planten, een handreiking naar de toekomst’ op het online Nationaal Tuinbouwcongres van 1 oktober in het World Horti Center in Naaldwijk.
‘Tafel Gezonde Planten’ aan zet
Een panel bestaande uit Jaap Bond (boegbeeld van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen), Piet Boonekamp (directeur Artemis), Arne Bac (sectorspecialist Rabobank) en Jean Aerts (bestuurslid Glastuinbouw Nederland) ziet in het eerder deze week aan de Tweede Kamer gepresenteerde Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 een opdracht voor de ‘Tafel Gezonde Planten’. Deze overleggroep is een van de thematafels van het vorig jaar door overheid, bedrijfsleven en kennissector ondertekende Tuinbouwakkoord.
Breuk met ‘chemische’ tuinbouw
De transitie naar weerbare planten is een breuk met de huidige ‘chemische’ tuinbouw. Het is een verandering naar een systeem waar biologische middelen worden gebruikt, waardoor ziekten en plagen minder vat op de plant krijgen. Dit in zowel bedekte als onbedekte teelten. Om deze transitie te maken, zijn volgens het panel nieuwe technologieën en biostimulanten nodig.
Enkele panelleden pleiten ervoor om allereerst te analyseren welke kennis al in huis is bij bedrijven op het gebied van nieuwe technieken, bijvoorbeeld een praktijkproef van een mechanische schoffelmethode, en daarmee een landelijke database te vullen. Kennis is ook bijeen te brengen door in de buitenteelten proeven met biostimulanten en natuurlijke vijanden te doen om problemen aan te pakken zonder dat chemische middelen nodig zijn.
Met financiële steun door dal heen
De verandering op gebied van gewasbescherming is nodig, omdat chemische middelen wegvallen. Omdat er nog onvoldoende groene middelen en weerbare planten zijn, zit de tuinbouw de komende jaren met een lacune. Door het krimpend pakket gewasbeschermingsmiddelen kunnen misoogsten ontstaan, waardoor de financiële opbrengsten onder druk staan. Telers die de transitie maken, moeten dat wel overleven. Het panel pleit daarom voor ondersteuning met financiële middelen. Hiervoor is een faciliterende, ondersteunende en meedenkende overheid nodig.
Ze zijn van mening dat voor de transitie de hele sector nodig is, die wel de rust en ruimte moet krijgen om dat te doen. En het moet in een goede balans om de concurrentie met het buitenland te behouden.
De tafel Gezonde Planten kan ook partijen bij elkaar brengen om een start-up financieel te helpen met de toelating van een veelbelovend groen middel. Een toelating kost al gauw € 1 miljoen.
Twijfel aan politiek draagvlak
Het panel twijfelt of er voldoende politiek draagvlak is voor de verandering in het gewasbeschermingsbeleid, omdat de Tweede Kamer nog wel eens automatisch in de ‘glyfosaatstand’ gaat en middelen dus liefst snel ziet verdwijnen. Voor wat inhoudelijk tegengas zou volgens het panel de sector wat meer naar buiten moet treden en de boodschap over de goede dingen van de sector moeten uitdragen. David Attenborough gaf pas in zijn video een mooi compliment aan de glastuinbouw. Waar is de Nederlandse Attenborough?
Lees verder onder de trailer.
Hoog op zorgenlijstje tuinders
Bij de afsluiting van het online congres ging ook Adri Bom-Lemstra, voorzitter Greenports Nederland, in op deze transitie die hoog staat op de lijst van zorgpunten van tuinders. “De transitie in gewasbescherming is een uitdaging om ons aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Als er één sector is die dat kan, dan is dat de tuinbouw wel.”