Valstar: hoopvol over brexit, wel afspraken klanten

Directeur Mart Valstar van Best Fresh werd in de brexit-discussie de laatste jaren hét gezicht van de groente- en fruitsector. Aanvankelijk wees hij vooral op de risico’s voor de groente- en fruitketen. Nu straalt Valstar vertrouwen uit dat de brexit geen barrière wordt, maar een te nemen drempel. “Wij hebben altijd geroepen dat het belangrijk is dat vrachtwagens door kunnen rijden, maar er is wel wat veranderd. Achter de schermen is twee jaar gewerkt aan technische oplossingen voor een snelle doorvoer. Ik kan me niet voorstellen dat deze werkwijze niet wordt overgenomen bij de verdere uitwerking van de brexit-voorwaarden dit jaar.”

Hoopvolle tekenen uit Verenigd Koninkrijk

Transportmanager Marcel van Bruggen van Best Fresh ziet ook hoopvolle tekenen uit het Verenigd Koninkrijk komen. “Het Verenigd Koninkrijk toont toenadering door recent een digitaal systeem goed te keuren voor het tekenen en verzenden van vrachtbrieven. Dat heeft Duitsland zelfs niet.”

Speculeren over eisen na 2020

Voor de duidelijkheid wil Valstar onderstrepen dat de dagelijkse handel dit komende seizoen niets hoeft te merken van de uittreding. Het Verenigd Koninkrijk treedt 31 januari wel uit de Europese Unie, maar de overgangstermijn loopt tot 30 december. Valstar: “Dan moeten de voorwaarden bekend zijn. Op langere termijn kunnen de eisen van de Britse afnemers daardoor misschien veranderen, maar dat is in deze fase nog speculeren.” Hoe de Britten gaan aankijken tegen ziekterisico’s vanaf het vasteland, of residu-eisen en biologische certificaateisen, is dus afwachten. Valstar verwacht zelf op heel korte termijn geen grote veranderingen in de stroom primaire goederen.

We hebben de hoop dat Brussel het heel kleine hoekje groenten en fruit meeneemt als voor heel de economie afspraken worden gemaakt

Nu de praktische zaken dit jaar worden uitonderhandeld, kan 2020 wel eens crucialer zijn in de brexit-afwikkeling. Valstar: “We hebben de hoop dat Brussel het heel kleine hoekje groenten en fruit meeneemt als voor heel de economie afspraken worden gemaakt. Wij hebben ons huiswerk echt wel goed gemaakt. Het GroentenFruit Huis zorgt daar al twee jaar heel goed voor.”

Kostenstijging incalculeren

De markt calculeert nu in dat in 2021, door de brexit, extra administratieve handelingen nodig zijn. Die maken een partij groenten 3% duurder. De uitvoerkosten naar Noorwegen en Zwitserland zijn daarvoor een goede graadmeter.

Tekenen voorlopig gunstig

Die kosten komen mogelijk het volgende seizoen. Voorlopig zijn de tekenen gunstig bij de start van dit seizoen. De dreiging van harde brexit is verdwenen en de handel is nog vrij dit overgangsjaar. De koers van de Britse pond is bovendien verbeterd. Ten opzichte van januari 2019 is de waarde zeker 5% hoger, ziet ook Valstar. “De pond zal sterker worden, verwacht ik en zal de verwachte kostenstijging door brexit opheffen. Als de situatie rond brexit duidelijker wordt, zal de koers nog verder herstellen.”

Afdekken van risico‘s

Toch kiest Best Fresh voor het afdekken van de risico’s op koersschommelingen. Van Bruggen: “Dat is al decennia gebruikelijk en ieder moet het voor zich weten, maar zonder politieke stabiliteit zie je nu eenmaal schommelingen.”

Brexit-risico’s zijn ook besproken met klanten. Dat heeft in de contractonderhandelingen afgelopen najaar niet veel invloed gehad. Valstar: “We verwachten dit jaar geen extra kosten. Als de brexit toch tot onverwachte kostenstijgingen leidt, kunnen we dat wel op tafel leggen bij onze klanten.” Daarmee vangt de consument de eventuele doorberekening van kosten op, maar eigenlijk vangt een hele keten het op. “De loonkosten in de handel en bij producenten gaan dit jaar ook 5% omhoog. Dat vangt ook heel de keten op. Het is door te berekenen en als je dat niet doet, doe je jezelf tekort.”

Klanten bewegen nu wel

Er lijkt wel iets veranderd. Bij klanten ziet Valstar nu meer brexit-bewustwording. In 2019 leken zij niet zo bezig met brexit. Nu is er sprake van enige voorbereiding. Valstar: “Het is bewustwording nu een brexit echt dichtbij is. Klanten vragen zich af hoe ze een EORI-nummer kunnen aanvragen. Ieder bedrijf moet zo’n nummer hebben.” De klanten vertrouwden er tot nu toe op dat Nederlandse leveranciers alle zaken zouden oplossen. Valstar: “Dat siert onze sector wel natuurlijk, maar is ook wel eens lastig, omdat het meedenken de voorbereiding makkelijker maakt.”