Kan bollensector helpen oude kassen op te ruimen?

Westland kampt met sterke veroudering van het kassenbestand. De gemeente kan mogelijk leren van de gemeentes en bedrijven in de bollenstreek.

Onno Zwart leidt de modernisering van de bollenstreek. Zwart kwam woensdagavond 8 januari de gemeenteraadsleden in Naaldwijk de lessen vertellen over de verkaveling en verbetering van het teeltareaal.

Parallellen tussen beide teeltgebieden

Er zijn parallellen te trekken tussen beide teeltgebieden in Zuid-Holland. De bollenstreek bestaat uit kleinere percelen en moet mee in de schaalvergroting en kan tegelijk verpaupering van het landschap tegengaan. Net als in Westland liep herstructurering in de bollenstreek steeds vast. Het model van Greenport Ontwikkelingsmaatschappij (GOM) heeft sinds 2016 tot grote stappen gezet in de bollenstreek. Zwart is directeur van de GOM en kent de situatie in Westland in grote lijnen. Ook in Westland is met HOT een ontwikkelingmaatschappij al aan de slag om bedrijven op te kopen en zo grotere percelen te creëren. De GOM heeft in de bollenstreek meer instrumenten tot haar beschikking en juist in die instrumenten is Westland geïnteresseerd.

Compensatiefonds

Zo kent de bollenstreek een compensatiefonds. Als een bollenboer een schuur wil bouwen, moet hij een compensatie betalen (€ 40 per vierkante meter) om elders in het buitengebied bollengrond te maken. De bollenstreek wil immers een areaal in stand houden van circa 2.625 hectare eerste klas bollengrond. Ook het CDA pleitte al langer in Westland voor een compensatiefonds om herstructurering te versnellen.

Woningen inzetten

Ook het model van Greenport-woningen kan Westland aanspreken. De vijf gemeentes achter de ontwikkelingsmaatschappij hebben een maximum aantal van zeshonderd landelijke woonrechten beschikbaar gesteld om in te zetten als compensatie voor bijvoorbeeld bedrijfsbeëindiging en ontruiming.

Net als in Westland zitten ook in de bollenstreek veel oud-ondernemers in gestaakte bedrijfspanden te wachten op een gunstig bod van een projectontwikkelaar. In de bollenstreek zijn de projectontwikkelaars echter vertrokken nadat gemeentes en bollensector uitspraken tegen verstedelijking van het gebied van circa 3.000 hectare. De grondprijzen zijn daardoor genormaliseerd. Bedrijven willen vaak wel meewerken, zeker nu steeds vaker wordt gecontroleerd of oud-telers de schuren niet gebruiken voor andere doelen en zo ingaan tegen het bestemmingsplan.

‘Bollengrond is makkelijker’

De GOM is al op de helft van haar doelstelling, getuige de inzet van 319 woonrechten en compensatie voor circa 57 hectare nieuwe bollengrond. Zwart spreekt zich niet uit over de haalbaarheid van het model voor Westland. “Bollengrond is makkelijker. De broeikassen zijn klein en als we er in slagen één op te ruimen hebben we al een doelstelling gehaald. Dat is in Westland lastiger, waar je meerdere kassen in bezit moet nemen om een perceel te vernieuwen.” Ook zijn bollenboeren gewend samen te werken in teeltwisselingssystemen.

Forse kritiek

De gemeente Westland staat onder grote druk van bedrijven om herstructurering te versnellen. Recent uitte KUBO-directeur Wouter Kuiper forse kritiek op het gemeentebestuur dat geen visie zou hebben op modernisering van het areaal. De tuinbouw zou beter af zijn als Westland onder Rotterdam zou vallen, stelde hij. Daarbij lijkt hij voorbij te gaan aan veel gemeentelijke initiatieven en instrumenten die de gemeente de laatste jaren ontwikkelde, maar weinig opleverde.