Plantsauna mogelijk doorbraak bij ziektebestrijding aardbei

De Plantsauna-behandeling, zo heet de niet-chemische behandeling die in een keer een eind maakt aan phytophthora (cactorum) en echte meeldauw (witziekte) op aardbeiplanten. Het resultaat is plantgoed vrij van ziekte bij de start van de productieteelt. Dat past perfect in een IPM-strategie.

Het lijkt te mooi om waar te zijn, toch blijkt het mogelijk door de toepassing van wat onderzoeker Peter Melis van Proefcentrum Hoogstraten aanduidt als een saunabehandeling. Daarbij worden de planten volgens een zeer nauwkeurig regime met stoom blootgesteld aan een aantal opeenvolgende precies aan te houden temperaturen.

Na een eerste temperatuurverhoging worden de planten afgekoeld. Dat veroorzaakt een reactie waardoor ze worden aangezet tot de aanmaak van bepaalde proteïnen. Die zorgen er op hun beurt voor dat de planten ze in het vervolg van de behandeling hogere en voor ziekten schadelijke temperaturen kunnen verdragen. “Vergelijk het met adrenaline bij de mens, wat er tijdelijk voor zorgt dat we sterker en alerter zijn”, zegt Melis.

Waar het nu om gaat is dat de saunabehandeling ook werkt met grote volumes aardbeiplanten

^{Peter Melis, onderzoeker van Proefcentrum Hoogstraten}

De huidige saunabehandeling blijkt te werken, op kleine schaal, steeds met een pallet planten. “Dat is écht interessant. Waar het nu om gaat is dat het proces ook werkt met grote volumes aardbeiplanten. Als dat goed gaat, krijgt de aardbeisector met deze saunabehandeling ‘goud’ in handen”, aldus de onderzoeker.

Plantuitval nihil bij saunabehandeling

In een eerste proef op het Proefcentrum, deze zomer met Elsanta in een foliekas, was de uitval bij planten zonder chemische behandeling 6 tot 7%. Bij de planten die de saunabehandeling hadden ondergaan, was de uitval nihil. Dit najaar ligt een soortgelijke proef in een najaarsteelt eveneens met Elsanta. Die wordt doorgeteeld: “Als alles in het najaar gezond is, hopen we dat dit ook in het voorjaar nog het geval zal zijn. Dat volgen we nu.”

Saunabehandeling doorontwikkelen in de praktijk

Het Plantsauna-procedé is in Florida ontwikkeld in samenwerking met University of Florida en het Noorse onderzoeksinstituut Nibio. Als adviseurs zijn Marten Barel en Ole Myhrene betrokken geweest bij de verdere ontwikkeling, vertelt Cas Barel, operational director van Agromer Trading in Veldhoven. Cas Barel en Simen Myhrene zijn de eigenaren het Noorse bedrijf Plantsauna AS. Samen met Simen Myhrene van Plantsauna AS heeft hij de behandeling verder voor de praktijk doorontwikkeld. Daarnaast is Barel betrokken bij de toetsing van de Plantsauna op het Proefcentrum en op enkele praktijkbedrijven als Fresh Forward in Nederland.

Barel gaat ervan uit dat de opschaling van de Plantsauna mogelijk is. “Het valt of staat met de mogelijkheid om het proces exact te sturen, dus ook voor grote, commerciële partijen planten. Dat is essentieel. Als dat lukt, bestaat de behandeling in feit uitsluitend uit een druk op de knop. Het proces verloopt vervolgens volledig automatisch”.