‘Slot op middelenkast’

Het RIVM onderzocht hoe omwonenden van tuinbouwbedrijven leven tussen resten van middelen in de buitenlucht rond hun woningen, in het stof op de deurmat en in het huisstof. “Daarnaast zijn resten gevonden in de urine van omwonenden, bij volwassenen en bij kinderen”, schrijft het instituut, met enig gevoel voor dramatiek.

De presentatie van dit onderzoek was de opmaat naar de Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 van minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, een week later naar de Tweede kamer gestuurd. Ondertitel: Naar weerbare planten en teeltsystemen.

De mantra van de land- en tuinbouw is lang geweest: we hebben die middelen nodig om ons gewas te beschermen. Schouten draait het om: zorg ervoor dat het gewas zichzelf kan beschermen. Dat heeft zij natuurlijk niet zelf uitgevonden. De tuinbouw heeft weerbaar telen, weerbare gewassen en een weerbare bodem al jaren geleden hoog op de agenda gezet.

In 2030 werken alle boeren en tuinders nagenoeg zonder emissies naar het milieu en nagenoeg zonder residu op het product

^{Landbouwminister Schouten}

Breed pakket correctiemiddelen

De tuinbouwvoormannen roepen daarom ook al een tijdje om een breed pakket van correctiemiddelen. Niet dus om zoals voorheen structureel volgens een vast spuitschema te werken. Maar alleen als een plaag of een ziekte, ondanks alle ‘integrated pest management’, toch uit de hand loopt.

Ambitie van LTO

Schouten omarmt de ambities die LTO Nederland 2 jaar geleden al de wereld in slingerde. “In 2030 werken alle boeren en tuinders nagenoeg zonder emissies naar het milieu en nagenoeg zonder residu op het product.” En als er dan toch eens een correctiemiddel nodig is, dan graag een laagrisicomiddel, toegepast met de beste spuitmethodes die de moderne precisielandbouw te bieden heeft.

LTO reageerde dan ook direct positief. Met de vraag naar ‘een intensief uitvoeringsprogramma’, waarmee telers ook op korte termijn een ‘handelingsperspectief’ krijgen om vervolgens de stappen naar 2030 te kunnen zetten. Met goede voornemens ben je immers niet in 1 klap van al je knelpunten af.

In een wereld die uitsluiting van risico voorrang geeft boven beperking, geven die risicogrenzen de gebruikers van middelen beperkte garantie

Beperkte garantie

Terug naar het RIVM. Dat laat ook weten dat bij die onderzochte omwonenden de gehalten van gemeten middelen in de lucht en urine niet hoger waren dan de risicogrenzen. Maar in een wereld die uitsluiting van risico voorrang geeft boven beperking, geven die risicogrenzen de gebruikers van middelen beperkte garantie. Misschien niet eens tot 2030.