Groeimarkt biologisch groeit rustig verder

Duitsland is de grootste markt in West-Europa als het om de omzet aan biologische groente en fruit gaat. “Dat komt omdat ons land zoveel inwoners telt”, gaf Hans-Christoph Behr met een kwinkslag als reden. “In besteding per hoofd van de bevolking lopen de Zwitsers en de Denen voorop.”

14.000 hectare biologisch in Duitsland

In Duitsland bedroeg de omzet aan biologisch voedsel in 2017 iets meer dan € 10 miljoen, Frankrijk volgde op plaats twee met € 7,9 miljoen. Nederland nam een bescheiden tiende plaats in met € 1,2 miljoen. Per hoofd van de bevolking waren de Zwitsers koploper met € 289, gevolgd door de Denen met € 278 en de Zweden met € 237. De Duitsers volgden op plaats vijf met € 122 en de Nederlanders op plaats acht met € 71. Uit de cijfers die Behr van 2018 presenteerde, blijkt dat de omzet aan biologisch voedsel (inclusief dranken) in Duitsland gestegen is naar € 10,9 miljoen en in Frankrijk naar € 9,1 miljoen. In Duitsland werd op 14.000 hectare biologisch geteeld. In 2015 was dat nog 10.800 hectare.

Uitzondering Verenigd Koninkrijk

Als we kijken naar de tendens in de omzet van biologische groente en fruit, dan is in heel Europa al jaren sprake van een rustige, maar aanhoudende stijging. Alleen het Verenigd Koninkrijk vormt een uitzondering, volgens Behr omdat daar jaren geleden biologisch als een premium product in de markt werd gezet en dat imago bij de consument niet kon waarmaken. Daardoor ging het daar, na een stijging van de omzet van £1.600 miljoen in 2005 naar £2.113 miljoen in 2008, in de jaren daarna geleidelijk bergafwaarts naar £ 1.667 miljoen in 2011. “Je moet dus niet iets beloven wat je niet waar kunt maken”, aldus Behr. Sindsdien gaat de lijn jaarlijks wel weer bergopwaarts naar de tot nu toe hoogste omzet van £ 2.336 miljoen in 2018, mede omdat de consument beter werd ingelicht over wat biologisch nu feitelijk inhoudt en omdat de kwaliteit van biologische producten sterk verbeterde. Als de omzet aan biologisch voedsel, inclusief drankjes, in 2005 op 100% wordt gesteld, dan zit die in het Verenigd Koninkrijk in 2018 op 146% en in Duitsland op 272%.

Het aanbod aan biologische producten in de supermarkten groeit. De biologische sector moet blijven zoeken naar meerwaarde. – Foto: Koos Groenewold

Ontwikkelingen Nederland

In Nederland is volgens door Behr gepresenteerde cijfers van CBS Statline het areaal biologische vollegrondsgroente jaarlijks gestegen van 6.113 hectare in 2015 naar 7.533 hectare in 2018. Dat was 8,7% van het totale areaal aan vollegrondsgroente. Onder glas steeg het biologische areaal van 113 hectare in 2015 naar 157 hectare in 2018, dat was 1,7% van het areaal. Behr verklaart dat omdat de biologische teelt in de grond moet plaatsvinden én omdat er in de gangbare teelt veel aan biologische bestrijding wordt gedaan.

Omzet biologisch in supers neemt toe

De omzet van biologische winkels loopt in Nederland iets terug, van € 56 miljoen in 2015 naar € 53 miljoen in 2017. In de supermarkten en bij discounters neemt de omzet volgens cijfers van Bionext juist toe van € 140 miljoen in 2015 naar € 155 in 2017. Hierbij gaat het om de omzet aan agf, dus inclusief aardappelen en uien. Bij de supermarkten was het aandeel in omzet van biologisch agf 4% van de totale omzet over alle producten. De omzet aan biologisch agf steeg in de afgelopen jaren, maar het gaat zeer geleidelijk. In 2015 werd met € 196 miljoen ten opzichte van € 177 miljoen in 2014 nog een aardige sprong gemaakt, daarna ging het rustiger naar € 202 miljoen in 2016 en € 208 miljoen in 2017.

In Duitsland is peen met 13,8% van de biologische omzet het belangrijkste biologische product. – Foto: Hans Prinsen

Belangrijkste gewassen

In Duitsland is peen met 13,8% van de biologische omzet het belangrijkste biologische product. Daarna volgen tomaat (13,2%), paprika (11,1%), komkommer (8,6%), ui (5,6%), asperge (5,5%) en verse kruiden (4,7%). Bij de vruchtgroente gaat het hoofdzakelijk om import. Als we naar de totale omzet aan groente kijken, staat tomaat met 20,3% bovenaan, gevolgd door paprika (10,4%), asperge (7,3%), komkommer (7,1%), peen (5,6%) en ui (5,1%).

Bescheiden online verkoop

De online verkoop is in Duitsland met 1% van de omzet nog bescheiden, maar bij groente en fruit wezenlijk hoger dan bij andere voedingsproducten. Bovendien stijgt het fors. In het eerste half jaar van 2018 werd door Duitse huishoudens 2.425 ton aan fruit en 2.335 ton aan groenten online gekocht. Over dezelfde periode was dat in 2019 aan fruit 4.091 ton en aan groenten 4.356 ton.