Rijk dubt over overslag tuinbouw naar rail

Als het aan een grote groep ondernemers, gemeente Lansingerland en provincie Zuid-Holland ligt, is Holland Rail Terminal in Bleiswijk in 2024 een feit. De laatste partij die zich nog achter de locatie in de Klappolder moet scharen is het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. En laat die nou net ook het leeuwendeel van de benodigde tientallen miljoenen euro’s moeten ophoesten.

Bleiswijk is de snelste uitvalsroute naar Duitsland. Je kunt dan net zo snel en flexibel zijn als over de weg.

_{Transporteur Arie Visbeen}

Ambtelijk overleg

Begin december was er een ambtelijk overleg op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Zo’n tien ambtenaren en ondernemers voerden een positief en open gesprek, ervoer Adrie Visbeen van transportbedrijf Visbeen. De ondernemers probeerden het ministerie te overtuigen van het belang van het duurzame project Holland Rail Terminal (HRT) voor de Nederlandse economie. Het was niet het eerste gesprek tussen de partijen. Commitment van het ministerie is nodig om het project te realiseren. “Ze vinden Holland Rail Terminal een mooi ’systeem’”, zegt Visbeen. “Maar het is afwachten.”

_{Lees verder onder de video}

Per spoor goedkoper

De financiering is een van de onzekerheden van HRT. De landelijke overheid moet het grootste deel van het tientallen miljoenen – niemand wil de exacte kosten noemen – kostende project betalen. Een klein deel van de aanlegkosten is voor rekening van lagere overheden – gemeente Lansingerland en provincie Zuid-Holland – en een groep van zo’n 40 ondernemers. Die laatste partijen hebben zich volledig achter HRT geschaard.

Bij het ministerie is echter – en dat is een tweede onzekerheid – twijfel over de locatie, weet Marc Hokke, senior beleidsadviseur economie bij de gemeente Lansingerland. “Het ministerie omarmt het concept van overslag voor versproducten op het spoor, maar ze spreekt zich nog niet volledig uit voor Bleiswijk. Ze heeft ook nog Rotterdam als locatie in gedachte. Ze gaat uit van bestaande terminals.”

Rotterdam omslachtig

Geen enkele tuinbouwondernemer wil echter naar Rotterdam. Het is omslachtig voor vervoer uit Oostland, Westland, Rijnsburg en Aalsmeer. Visbeen: “Bleiswijk is de snelste uitvalsroute naar Duitsland. Je kunt dan net zo snel en flexibel zijn als over de weg. Als je eerst naar Rotterdam moet rijden, kost dat veel tijd. In die tijd zit je bij wijze van spreken al met de vrachtwagen in Duitsland. Het moet een ferry op de rails worden.”

Supermarkten willen op tijd geleverd krijgen. Daarvoor is regelmaat en zekerheid nodig.

_{Arie Visbeen}

In Rotterdam kunnen bovendien alleen kraanbare trailers op de trein gezet worden. 5% van de vrachtwagens is maar kraanbaar, weet Ruud Egas. Hij is kwartiermaker van HRT. In Bleiswijk, dat gebruik wil maken van draaibare wagonbodems, kunnen alle trailers de trein opgereden worden.

Egas en Visbeen geven aan dat de groep ondernemers bij het ministerie heeft aangegeven wel open te staan voor een test met railvervoer vanuit Rotterdam. De uiteindelijk locatie moet dan wel Bleiswijk worden.

Reductie CO2 en stikstof

Het plan om een goederenterminal in de Klappolder te vestigen is er al heel lang. In 2011 was er een bijeenkomst in Bleiswijk over de aanleg van een greenrailterminal in de Klappolder. Het momentum lijkt nu meer dan ooit daar. Reductie van CO₂-uitstoot is een hot item. Dan is er nog een ’stikstofcrisis’. HRT wordt volledig elektrisch. Ze zal starten met drie lijnen per dag, weet Visbeen, dan praat je over 120 wagens. In de toekomst worden dat er 500 per dag. “Dat is een mega-besparing aan CO₂.”

_{Lees verder onder de foto}

Bij Bleiswijk treffen tuinbouw, snelweg en spoorlijnen elkaar. – Foto: ANP

Wat vervoerders verder parten speelt is de toenemende congestie op de wegen en het tekort aan internationale chauffeurs. Visbeen: “Net als de aspergetelers, maakt de transportsector steeds meer gebruik van Oost-Europese chauffeurs. Dat is toch lastig met communicatie.” In 2023 wordt bovendien mogelijk een vrachttaks op de Nederlandse wegen ingevoerd. Vervoer over de weg – Van Veen stipte het al aan – wordt er niet goedkoper op.

Geen gebrek aan retourvracht

Volgens Visbeen kan met HRT in Bleiswijk kwaliteit van transport geborgd worden. “Supermarkten willen op tijd geleverd krijgen. Daarvoor is regelmaat en zekerheid nodig. Dat kan met HRT, het is een verlengstuk van de weg.” Hij voegt eraan toe dat HRT een positieve werking kan hebben op de hele regio. Zalando vestigt zich in Bleiswijk en distributiecentra van Jumbo en Hoogvlliet zijn gevestigd langs de A12. Wie weet speelt de aanwezigheid van de terminal mee in het besluit van andere bedrijven om zich in de regio te vestigen.

_{Tekst gaat verder onder de tweet}

Bezoek van CDA delegatie aan prachtig bedrijf ⁦@BakkerAmmerlaan⁩ @ezlansingerland op #DagvandeOndernemer ook daar oog voor duurzaamheid! Holland Rail Terminal staat nu ook op netvlies van CDA kamerlid ⁦@AgnesMulderCDA⁩ en Europarlementariër ⁦@Esther_de_Lange⁩ pic.twitter.com/XcSUOhyfHc

— Albert Abee (@Abee_Albert) November 15, 2019

Door alle bedrijvigheid voorziet Egas dat er geen gebrek aan retourvracht zal zijn. “Dadelijk komt er meer vracht deze kant op dan dat we brengen.” Hij wijst er verder op dat de HRT goed aansluit op terminals in het buitenland. Als de rails gelijk ligt met de vloer, kunnen trailers eraf rijden. “Dat is een grote kracht van dit ontwerp. Er hoeven niet speciaal terminals aangelegd te worden.”

Beoogde bestemmingen voor het versvervoer zijn in eerste instantie Noord-Duitsland en Scandinavië. Naast vers zet de terminal overigens ook in op andere goederen.

Groen licht ministerie

Het woord is nu aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het kan nog een tijdje duren voordat zij Bleiswijk omarmt als locatie voor een railterminal. En dan moet ze daarna dus ook nog eens besluiten de portemonnee te trekken. Of HRT in 2024 gerealiseerd is, weet Egas niet. “Uiteindelijk moet het ministerie zeggen: dat gaan we doen. Ik had 1,5 jaar tot 2 jaar geleden al gehoopt dat het ministerie een ’go’ zou geven. Het staat in de sterren geschreven wanneer we groen licht krijgen.”