‘EU moet Crispr-Cas legaliseren’

Moderne gentechnieken zoals Crispr-Cas, moeten in Europa worden toegelaten. Dat was het overheersende geluid dat klonk tijdens presentaties en paneldiscussies over legalisering van nieuwe gentechnieken in Europa, op de F&A Next Conferentie in Wageningen. WUR-wetenschapper John van der Oost porde de discussie op en zette de feiten op een rij.

Ethiek, veiligheid en macht

Volgens prof. dr. John van der Oost zijn de argumenten om Crispr-Cas niet toe te laten in de EU te verdelen in drie groepen: ethiek, veiligheid en macht. “Genetische verandering is juist wél ethisch verantwoord, omdat het een natuurlijk proces is dat spontaan optreedt bij de celdeling. De veranderingen kunnen altijd positief, neutraal of negatief uitpakken.”

Genetisch behandelde tomaten zijn gezonder dan bespoten tomaten uit de supermarkt

Ten tweede wordt Crispr-Cas vaak als niet-veilige techniek beschouwd, volgens de onderzoeker. “Maar het is op z’n minst zo veilig als de huidige manier van gentechniek en als het gebruik van beschermingsmiddelen. Sterker nog, Crispr-Cas grijpt slechts in op een klein, selectief deel van het DNA. Genetisch behandelde tomaten zijn gezonder dan bespoten tomaten uit de supermarkt.” Van der Oost benadrukt dat een ‘veilige geschiedenis’ van Crispr-Cas ontbreekt, en dat de techniek daardoor vaak wordt afgewimpeld. Als voorbeeld geeft hij de huidige teelt van tomaten: “Er is niemand overleden aan bespoten tomaten, dus wordt het als veilig beschouwd. Deze geschiedenis mist Crispr-Cas.”

Tot slot is de techniek juist toegankelijk voor kleine- en middelgrote bedrijven, en niet alleen voor grote bedrijven, zoals genetische modificatie dat wel is.

Arjen van Tunen van biotechbedrijf KeyGene: “De EU wordt afhankelijker van import van producten uit landen waar Crispr-Cas wel is toegestaan.” – Foto: Koos Groenewold

Crispr-Cas wordt onder tafel geschoven

Volgens LNV-beleidsadviseur Floris Leijdekkers is het onderwerp Crispr-Cas in politieke discussies vaak onder tafel geschoven. “Niemand bracht de discussie over moderne genetische technieken aan de orde. Men was onzeker wat de reactie zou zijn.” Leijdekkers geeft aan blij te zijn dat het onderwerp sinds deze week weer op de politieke agenda staat. “We kunnen innovatie op dit gebied niet negeren. De wereldbevolking neemt toe en de invloed van klimaatverandering moeten we serieus nemen. Onderzoek laat zien dat gentechnieken hier uitkomst kunnen bieden, bijvoorbeeld door droogteresistentie in te bouwen en ziektes te onderdrukken.”

Grote uitdaging

Volgens CEO Arjen van Tunen van KeyGene ligt legalisatie binnen de EU complex. “Zo’n voorstel moet door het Europees Parlement (EP) én de Europese Commissie (EC). Dat is een hele stap, aangezien het EP behoorlijk groen gekleurd is.” Van Tunen vindt dat iedereen wereldwijd op een lijn moet zitten wat betreft legalisatie van gentechnieken. “Ik denk dat de EU afhankelijker wordt van import van producten uit landen waar Crispr-Cas wel is toegestaan. De zaadindustrie staat momenteel voor een grote uitdaging.”

Rick Peterson van het Amerikaanse innovatiebedrijf Intrexon richt zich meer tot de consument. Hij vindt het belangrijk dat de consument de voordelen ziet van de techniek, zoals meer smaak en een langere houdbaarheid van tomaten.