Hoe sterk de tuinder staat tegenover de grote boze supermarkt, daarover schrijven wij veel. Want het is meestal een kopersmarkt en hun marktpositie is de tuinders dus terecht een zorg.
Soms is de tuinder zelf koper. Aan het andere eind van de markt blijkt het echter niet per definitie comfortabeler. Dat merkten komkommertelers die van hun plantenkweker te horen kregen dat ze voortaan vooraf moeten betalen voor hun plantjes. Dat zou de tuinder zelf eens moeten proberen naar de kopers van zijn tomaten. Ze zien hem aankomen.
Het is maar een stapje verder en de afnemer financiert de teelt voor
Hoewel, wie had een generatie geleden kunnen denken dat een tomatentuinder op een nieuwjaarsborrel al zou kunnen vertellen dat hij al zijn tomaten vooraf had verkocht? Tegen een reeds overeengekomen prijs? Het is maar een stapje verder en de afnemer financiert de teelt voor. In ruil voor leveringszekerheid. Iets dergelijks gebeurt al in lokale verbanden van burgers die de tuinder op hun eigen stadstuin financieren in ruil voor lokale en 100% betrouwbare groente.
Wordt de kweker straks alleen betaald voor kweekwerk?
Hoe ondenkbaar is dan de tuinder die zich niet voor zijn producten, maar voor zijn telersdiensten laat betalen? Weer een parallel met de plantenkweker. Die heeft nu juist door zijn branchevereniging een nieuwe contractvorm laten ontwerpen, voor het steeds vaker voorkomende geval dat niet de kweker maar de teler zelf het zaad koopt bij het zaadbedrijf. De plantenkweker laat zich dan dus alleen nog betalen voor zijn opkweekactiviteiten.
Het kweken en telen kunnen straks ‘loonwerkersklussen’ worden
De tuinder heeft in dat geval niet alleen vooraf betaald voor de plantjes, hij heeft zelfs al betaald toen die plantjes nog slechts een zaadje waren. Omdat leveringszekerheid van juist dat zaad van dat ras hem veel waard is.
Aangezien het om een en dezelfde keten gaat, ligt er uiteindelijk nog een scenario te wachten op verwerkelijking: de zaadboer en de eindverkoper doen direct zaken en het kweken en het telen worden ‘loonwerkersklussen’. Klussen die in een (hoe verre?) toekomst misschien wel aan verregaand gecomputeriseerde teeltsystemen kunnen worden uitbesteed.