Publicatie controles Inspectie SZW werkt niet

Het openbaar maken van inspectieresultaten van Inspectie SZW via een centrale website leidt niet tot verbetering op bedrijven.

Publicatie van inspectieresultaten blijkt geen impact te hebben. Bij overtredingen hebben geïnterviewden geen reactie gehad van klanten, afnemers, banken, collegabedrijven, brancheorganisaties of andere partijen. Sinds 2016 worden inspectieresultaten op de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (Wml) en de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) gepubliceerd op een centrale website. Ook resultaten van tuinbouwbedrijven staan op die site. Zo staat te lezen op die website dat bij Slagter in Wervershoof in juli 2018 geen overtredingen zijn gesignaleerd.

Weinig geloof in positief effect publicatie inspectieresultaten

Onderzoeksbureau Bartels schreef met het bureau SEO Economisch Onderzoek het rapport ‘Effecten openbaarmaking inspectiegegevens Inspectie SZW’. Voor het onderzoek spraken de bedrijven niet met tuinbouwbedrijven, wel met uitzendbureaus. Uit verdiepende gesprekken met ondertoezichtgestelden komt duidelijk naar voren dat er bij bedrijven weinig geloof is in nalevingseffecten van het openbaar maken van inspectieresultaten. Wel lijkt er steun voor het presenteren van de goede bedrijven (faming in plaats van shaming).

Weinig bekendheid oorzaak nauwelijks aanpassing werkwijze

Onder ketenpartners, werkzoekenden en consumenten blijkt een klein deel op de hoogte van het openbaar maken van inspectiegegevens. Ook is 5% van de ondervraagden op de hoogte van de website. Bedrijven passen hun werkwijze na een geconstateerde overtreding dan ook niet of nauwelijks aan.

De onderzoekers keken ook naar uitbreiding van de openbaarmaking van uitkomsten van inspecties op de Arbeidsomstandighedenwet. Alleen in het geval van goed gedrag (faming) lijkt openbaarmaking bedrijven te stimuleren om extra maatregelen te treffen om de wet na te leven. Die openbaarmaking moet dan wel in een toegankelijke vorm gebeuren, zoals bijvoorbeeld met een keurmerk voor bedrijven.