Nieuw rekenmodel moet PAS-probleem vlot trekken

16-09-2019 Updated on: 31-08-2022

Algemeen Achtergrond

premium

Afbeelding: Instructievideo Aerius.nl

Projecten die door de stikstofuitspraak stilliggen, waaronder 2.000 tot 2.250 land- en tuinbouwprojecten, kunnen binnenkort mogelijk toch weer doorgaan.

De overheid lanceert maandag 16 september een nieuwe Aerius Calculator waarmee de stikstofdepositie op de natuur van een nieuw of uitbreidingsproject kan worden berekend. Met deze rekenmethode kan voor activiteiten die geen of minder depositie veroorzaken weer een vergunning worden aangevraagd. Er is dan namelijk geen toestemming vereist voor het aspect stikstofdepositie.

De oude Aerius-Calculator kon door het afschieten van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) door de Raad van State niet meer gebruikt worden. De nieuwe rekentool berekent ook welke depositie een project veroorzaakt en op welke natuurgebieden die depositie neerslaat, maar de functionaliteiten die betrekking hadden op het PAS zijn verwijderd. Daarnaast is het rekenmodel geactualiseerd.

Lees onderaan dit artikel de reactie van Mobilisation for the Environment (MOB): “Als een uitbreiding van een boerderij nu toch vergund wordt, staan we zo weer bij de rechter.”

2.000 tot 2.250 land- en tuinbouwprojecten op slot

De nieuwe rekentool is de eerste stap om de impasse te doorbreken die is ontstaan nadat de Raad van State het PAS afkeurde. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft Schouten dat er ruim 18.000 projecten door de PAS-uitspraak worden geraakt, waarvan ongeveer 100 projecten van het Rijk. Uit de inventarisatie blijkt dat er 2.000 tot 2.250 land- en tuinbouwprojecten op slot zitten door de uitspraak van de Raad van State. Dat is inclusief bedrijfsverplaatsingen.

Intern salderen weer mogelijk

Met de nieuwe rekentool is het weer mogelijk om vergunningen aan te vragen op grond van intern salderen. Voor deze werkwijze, waarbij met het treffen van maatregelen geen of minder stikstof wordt uitgestoten en zo mogelijk toch een vergunning verleend kan worden, wil het kabinet meer ruimte bieden. Uitgangspunt hierbij is dat er in elk geval geen toename van de feitelijke depositie plaats vindt. Op welke manier en onder welke voorwaarden intern salderen mogelijk wordt, wil het kabinet pas besluiten nadat de Commissie Remkes haar advies heeft uitgebracht. Dit advies wordt in de week van 23 september verwacht. De Commissie ontvangt vandaag, 13 september, diverse belangenorganisaties om hun visie over de stikstofproblematiek te horen, waaronder LTO.

2 oplossingsrichtingen

Na het advies van de Commissie Remkes neemt het kabinet in de week van 23 september een besluit over hoe verder gegaan kan worden met het vergunningentraject. Daarbij worden 2 oplossingsrichtingen bekeken:

extern salderen
ADC-toets

Bij deze laatste methode kunnen alleen vergunningen worden verstrekt als alternatieven ontbreken (A), sprake is van een dwingende reden van groot openbaar belang (D) en compenserende maatregelen (C) worden getroffen. Vergunningaanvragen voor de landbouw zullen zeer waarschijnlijk niet in aanmerking komen voor deze ADC toets. Extern salderen houdt in dat de stikstofuitstoot van een (nieuw) project wordt gecompenseerd door andere maatregelen, zoals het beëindigen van een bedrijf in de buurt.

Bronmaatregelen nodig

Schouten schrijft dat het kabinet zich ervan bewust is dat bronmaatregelen nodig zijn om de emissies van stikstof direct te verlagen, om zo de natuur te versterken en ruimte te houden voor de ontwikkeling van nieuwe projecten. Het kabinet wil hierover met bestuurlijke partners ‘zorgvuldig de juiste keuzes maken’. Eerder deze week zei Schouten in een debat in de Tweede Kamer hierbij al dat er geen taboes zijn. Het kabinet wil zich wel inzetten voor het doorgaan van projecten die op de lange termijn een gunstig effect hebben op het verminderen van de stikstofdepositie, zoals de bouw van windmolens en het energieneutraal maken van woonwijken, ondanks dat er op de korte termijn tijdens de aanleg en bouw een kleine, tijdelijke uitstoot van stikstof is.

_{Lees verder onder het kader.}

Reactie minister Schouten

“De uitspraak van de Raad van State laat zien dat er voor het herstel van onze natuur nog flinke stappen nodig zijn. De totale stikstofdepositie moet blijvend worden verlaagd. Makkelijke oplossingen hiervoor zijn er niet – we staan voor fundamentele keuzes waarbij alles op tafel ligt. Dit kabinet werkt samen met de bestuurlijke partners aan een goede balans tussen economische ontwikkeling en een sterke natuur”, aldus Schouten.

Rutte: stikstofprobleem niet onder controle

Premier Rutte sprak na afloop van de ministerraad dat er met de nieuwe rekentool een eerste stapje is gezet in het oplossen van het stikstofprobleem. Rutte noemt het stikstofprobleem een topprioriteit voor het kabinet. Rutte zegt dat er geen makkelijke oplossing beschikbaar is. “We leven in een land met veel mensen, veel dieren en veel activiteiten. Dat kan spanningen geven met de leefomgeving en daar moeten we het hoofd aan bieden”, vindt Rutte. “Makkelijke oplossingen bestaan niet en je ontkomt niet aan fundamentele keuzes”, aldus de premier.

Rutte zegt desgevraagd dat het kabinet de stikstofproblematiek op dit moment niet onder controle heeft. “Dat hebben we pas als we een compleet plan hebben. We hebben nu een stapje gezet, maar er zijn nog veel dingen te doen. Er moet een heel pakket van maatregelen komen, maar we moeten eerst kijken waar Remkes mee komt.”

Actiegroep MOB: kabinet is hardleers

Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) zal kritisch gaan volgen welke projecten met behulp van een nieuw rekenmodel mogelijk toch een vergunning krijgen, ondanks uitstoot van stikstof. Het kabinet meldde vandaag 13 september dat er vanaf maandag een nieuwe rekentool beschikbaar is die voor bepaalde projecten bewijst dat ze de natuur niet raken. Die projecten kunnen dan toch een vergunning krijgen.
Talloze bouw- en andere projecten liggen nu stil omdat de Raad van State een streep haalde door het gehanteerde stikstofbeleid. Dat gebeurde nadat de MOB bezwaar had gemaakt tegen het Programma Aanpak Stikstof (PAS).
“Een nieuwe rekenmethode verandert niks aan een bron van uitstoot”, aldus MOB-voorzitter Johan Vollenbroek vrijdag. “Het lijkt erop dat het kabinet hardleers is.“
De MOB wacht af welke projecten opnieuw berekend gaan worden. Vollenbroek: “We gaan niet moeilijk doen over bijvoorbeeld een dijkversterking, die geen stikstofuitstoot veroorzaakt. Maar als een uitbreiding van een boerderij nu toch vergund wordt, staan we zo weer bij de rechter.”