RTK-stuurautomaat voor slechts € 950

Nederland kent misschien wel de grootste dichtheid RTK-stuurautomaten ter wereld. Het gros is een hydraulische stuurautomaat van een van de bekende specialisten en trekkermerken. Die kosten toch al snel € 12.000 tot € 20.000.

Dat het ook anders kan, bewijzen vooral startups als het Nederlandse eFarmer en het Britse Agricision. Laatstgenoemde heeft een lichtbalk als stuurhulp voor € 785 (geen RTK) en een gratis app voor je smartphone of tablet. eFarmer levert een RTK-stuurhulp voor € 1.600, eventueel in combinatie met een automatische besturing (vanaf € 4.500 extra). De bijhorende app kost € 120 per jaar.

Met de software van het Spaanse Cerea kun je zelfs voor minder dan € 1.000 je eigen RTK-stuurautomaat bouwen. We gingen dit eens nader bekijken bij enkele ervaren Cerea-gebruikers.

Deze sleutelaar heeft speciale houders voor de tablet-pc en een smartphone geprint. Dit is nog een oefenversie, de kabels zijn nu schoongemaakt. – Foto’s: Wilfried Holtmann

Vanuit Spanje Europa veroveren

De oprichter van Cerea, César Domínguez, programmeerde in 2004 een softwareprogramma als stuurhulp voor zijn vader. De gratis software werd al snel populair in Spanje, en in 2009 ontwikkelde hij een bijpassend elektrisch stuursysteem. Sinds 2015 vermarkt het bedrijf van Domínguez de software commercieel; hij verkoopt – vooralsnog alleen in Spanje – de software samen met de bijbehorende hardware.

Navraag bij het bedrijf leert dat er begin 2018 nog geen Nederlandse gebruikers zijn van de software. Wel zijn er talrijke gebruikers in andere Europese landen, waaronder Duitsland. Enkele daarvan startten het Duitstalige cerea-forum en een WhatsApp-groep. Daar kun je onder meer terecht voor een ‘boodschappenlijstje’ om het stuursysteem te bouwen, installatievideo’s, en hulp en ondersteuning.

Om automatisch te kunnen sturen maak of print je een tandwiel (of tandkrans) …

Tot dusver levert Cerea voor Nederland alleen de software voor tablets die op Windows draaien. Die software download je via de Spaanstalige website www.cereagps.com (tip: laat Google Chrome de website automatisch vertalen). Je kunt de software 15 dagen lang gratis proberen. Daarna betaal je € 180 per jaar.

…voor de aandrijving door de elektromotor.

Klaar voor € 950

Omgaan met de (Engelstalige) software is geen punt. Maar ga je zelf een voordelig elektrisch stuursysteem bouwen, dan is het handig dat je:

• goed kunt omgaan met pc’s en software;
• affiniteit hebt met elektriciteit en elektronica;
• een goed mobiel bereik hebt;
• kunt lassen, of nog mooier: een 3D-printer hebt of kunt gebruiken;
• niet al te driftig wordt als de betrouwbaarheid eens iets minder is.

Om het Cerea-systeem te gebruiken moet je een tablet met Windows 10 erop aanschaffen (vanaf € 170). Die tablet moet buitenshuis internettoegang hebben en krijgt een plekje in de cabine. Op de tablet installeer je de gratis open source software RTKLIB. Die verwerkt het correctiesignaal van een RTK-station of van een dienst als MoveRTK, en de gps-coördinaten van de ontvanger op de trekker. De Cerea-software zet dit om in een signaal voor het stuursysteem.

Voor voldoende USB-poortjes om alles met elkaar te verbinden heb je een USB-splitter nodig die tevens in een spanning van 12 volt voorziet (circa € 35). Goede ervaringen hebben Duitse gebruikers met de GNSS-antennes Tallysman TW 2410 en TW 3710 (vanaf € 75), de M8T-Board GNSS-ontvanger (€ 75) en een IMU (Inertial Measurement Unit) voor het meten van versnellingen en hoeken/hellingen (€ 60). Vergeet ook de licentie voor het correctiesignaal niet te organiseren.

Wat ook werkt: een rubberen wiel op het asje van de elektromotor dat met voldoende kracht tegen het stuurwiel wordt getrokken.

Beugel lassen of 3D printen

Voor het automatisch sturen kochten de gebruikers bij www.noDNA.de (check in Nederland bijvoorbeeld Conrad) voor € 240 een elektromotor met controller voor aan het stuurwiel. Handig is ook een voet- of armleuningschakelaar voor het inschakelen van de besturing. Verder zijn wat beugels, bekabeling, zekeringen en dergelijke nodig. Reken op € 100 tot € 115. Opgeteld komt dat op maximaal € 950 voor een stuurautomaat die net zo goed werkt als een commerciële set. Zonder RTK-correctiesignaal, maar dat heb je ook voor pakweg € 500 per jaar. En natuurlijk nog zonder de opbouw en configuratie …

Zo ziet de Duitse interface van de Cerea-software eruit. Er zijn ook (onder meer) Engels- en Franstalige versies.

Wil je zelf het zelfbouwstuursysteem de besturing kunnen overnemen, dan moet de elektromotor het stuurwiel bedienen. Aan de stuurkolom dient daarvoor een beugel/houder te komen. Die is te construeren uit staal; anders is printen uit kunststof met een 3D-printer een mogelijkheid. Dan voor onder het stuurwiel nog een tandwiel of tandkrans vervaardigen of printen voor de aandrijving door de elektromotor.

Een rubberen wiel op het asje van de elektromotor dat met voldoende kracht tegen het stuurwiel getrokken wordt, functioneert ook.

Cerea-gebruikers adviseren om de GNSS-antenne zo ver mogelijk van de niet-gestuurde (achter) as te monteren. Dus níet boven op de cabine, maar op de motorkap van de trekker!

De onderdelen zoals hierboven beschreven geven een werkbaar basis-stuursysteem. Maar het kan verstandig zijn om een duurdere tablet met meer rekencapaciteit, meer dan 4 GB RAM-geheugen en ‘grote’ USB-poorten te gebruiken. In de praktijk blijkt namelijk dat de Cerea- en RTKLIB-software – vooral bij het volgen van een contour, ofwel een niet rechte lijn – veel rekenvermogen vragen.

En wellicht bestaat er een voorkeur voor een ander type GNSS-antenne of ontvanger. Zo bieden de antennes en ontvanger van Tallysman en M8T-Board weliswaar de beste prijs-kwaliteitverhouding, maar ze gebruiken alleen de L1-frequentie van de gps-, Glonass- en Galileo-satellieten. De duurdere systemen die de L1- én L2-frequenties gebruiken, zijn in de praktijk stabieler en betrouwbaarder.

Mede-auteur: Wilfried Holtmann