Ecoploeg terug van weggeweest

Ecoploegen genoot circa 25 jaar terug eventjes belangstelling, waarna het fenomeen vervolgens weer in de vergetelheid raakte. De laatste jaren wint ecoploegen toch weer aan populariteit, vooral aangejaagd door Rumptstad en Ovlac. Hoeveel ecoploegen er afgelopen jaren zijn verkocht, is onbekend, maar wordt geschat op circa 30 tot 40.

Deze keer lijkt ecoploegen een blijvende trend, stelt Delphy-adviseur Christoffel den Herder. Akkerbouwers willen graag iets minder diep ploegen dan voorheen, en bovenover rijden is in opmars omdat dat minder bodemverdichting geeft. 25 jaar terug was recht rijden tijdens bovenover ploegen nog een hele klus, maar tegenwoordig is dat met RTK-gps een peulenschil.

Voordelen van ecoploegen

Bij ecoploegen wordt minder diep geploegd dan gangbaar, circa 12 tot 18 centimeter diep in plaats van 25 tot 30 centimeter. De risters zijn wat kleiner dan bij een conventionele ploeg. De meeste telers die ecoploegen omarmen, neigen naar een ploegdiepte van 18 tot 20 centimeter, omdat de grond dan gemakkelijker gekeerd wordt dan bij 12 tot 15 centimeter. Bij dergelijke oppervlakkige ploegdieptes is vlak land een vereiste voor goed ploegwerk.

Voordeel van de ecoploeg ten opzichte van een conventionele ploeg is dat de organische stof bovenin blijft in de bouwvoor, net als bij niet-kerende grondbewerking (NKG). Een tweede voordeel is dat een viercilindertrekker dezelfde werkbreedte kan omleggen als een zwaardere zescilinder met een conventionele ploeg. Ecoploegen lijkt vooral een alternatief voor kleitelers, die matige ervaringen hebben met niet-kerende grondbewerking. Een mooi zaaibed klaarleggen is met NKG wel eens lastig, omdat verhoudingsgewijs veel onkruid en gewasresten bovenop liggen, plus dat de ondergrond nogal eens veel compacter blijft. De ecoploeg, die oppervlakkig ploegt, maar door het onderwerken van gewasresten toch een schoon zwart perceel oplevert, is voor veel telers dan een mooi compromis.

De opkomst op de ploegdemo ecoploegen in Lelystad was viermaal zo groot als de organisatie had verwacht. – Foto’s: Ton Kastermans Fotografie

Hoge opkomst bij demo ecoploegen

Dat ecoploegen belangstelling geniet, bleek op een recente ploegdemo op de Professor Broekemahoeve van PPO-Lelystad, georganiseerd door adviesorganisatie Delphy, PPO Lelystad en provincie Flevoland. De organisatie rekende op 30 bezoekers, maar er kwamen circa 120 belangstellenden op af.

3 ecoploegen zijn gedemonstreerd. De ecoploeg van Rumptstad is een oude bekende, en recentelijk gemoderniseerd. Daarnaast werd de Ovlac getoond, een relatief eenvoudige ploeg die door Koeckhoven wordt geïmporteerd. De derde ploeg was van Emmegiemme, geïmporteerd door Kramer. Alleen de Ecomat van Kverneland was er niet.

In Lelystad werd de ploeg gedemonstreerd op klei van 20 tot 25% afslibaar. De grond was wat taai. Kort voor de demo was er bemest met drijfmest en de dag ervoor had het wat geregend, waardoor de toplaag glibberig was, met slip tot gevolg. Bij ecoploegen wordt bovenover gereden. De ploegtrekkers hadden vanwege de glibberige toplaag moeite recht te rijden.

Timing op zware gronden belangrijk

Met ecoploegen van zwaardere gronden in de nawinter of het vroege voorjaar, zoals in Lelystad, moet nog meer ervaring worden opgedaan, aldus Den Herder. Dat vraagt om een juiste timing. De kans bestaat dat bij drogend weer de grond te snel uitdroogt, met harde kluiten tot gevolg. Zo lukt het fijnmaken van de geploegde grond veelal niet in één bewerking, en is een aangedreven werktuig zoals een rotorkopeg eigenlijk een vereiste. Alleen een niet-aangedreven zaadbedbereider krijgt de grond niet fijn genoeg. Tijdens de demo bleek dat enkele ploegen wat moeite hadden met de zware vochtige grond. Ecoploegen vereist echt dat de bodemomstandigheden ideaal zijn, vooral droog.

De voren lagen niet zo mooi aaneengesloten en aan de oppervlakte waren nog gewasresten zichtbaar. De Rumptstad bleek de grond het best aansluitend te keren. Op de door Ovlac en Kramer geploegde grond waren nog wat gewasresten zichtbaar, waarbij de Kramer de grond een fractie beter keerde dan de Ovlac. Echter, als de grond wat open ligt, droogt de grond wel wat beter.

Volgens Den Herder leveren ecoploegen vooral op de wat lichtere gronden goed werk. Dat bleek ook op een grondbewerkingsdemo op zandgrond in Erp (N.-Br.). In Erp werd naast een ploeg, spitmachine en Evers-cultivator ook een Ovlac-ecoploeg gedemonstreerd. De Ovlac leverde daar goed ploegwerk, constateerde Boerderij, die op beide demo’s aanwezig was.

Ecoploeg-rister Rumptstad fameus op klei Ploegenfabrikant Rumpstadt ontwikkelde als eerste een ecoploeg en gaf deze toen als type-aanduiding Ecoploeg mee. Ecoploeg werd toen een begrip voor dit type ploegen, ongeacht van welk merk. Recent heeft Rumptstad haar model Ecoploeg gemoderniseerd. Zo is het frame voortaan volledig geschroefd en is het aankoppelframe verhoogd, zodat de ploeg beter geschikt is voor grotere hoogvermogende trekkers. De Rumptstad kan zowel bovenover als in de voor ploegen. Rumptstad onderscheidt zich met z’n risters. De snijbreedte bedraagt 30 centimeter, in plaats van 35 tot 40 bij de andere merken. Per meter werkbreedte heeft de Rumptstad dus meer risters. De lengte van de rister is ook langer en cilindrischer van vorm. Een kleinere snijbreedte met een gelijke risterlengte geeft een betere kering en aansluiting van de grond, aldus Rumptstad. Dat betaalt zich vooral op kleigrond uit. Verkrijgbaar van 7- tot 10-schaar. Een 7-schaar (2,10 meter werkbreedte) is verkrijgbaar vanaf € 17.850. Opties zijn stro-inleggers en ondergronders. Het frame van de ecoploeg van Rumptstad is aangepast, zodat het beter past op grotere trekkers. Rumptstad liet op de taaie klei mooi aaneengesloten voren zien en werkte gewasresten het best onder.

Spaanse Ovlac-achtschaar ploegt 3,3 meter breed Importeur Koeckhoven.net uit Ursem (N.-H.) heeft de ploeglijn van het Spaanse Ovlac doorontwikkeld. Deze is leverbaar van 5- tot 13-schaar met bijbehorende werkbreedte van 2 tot 5,20 meter. De ploegdiepte is in enkele seconden af te stellen van 5 tot 35 centimeter. De ploegen zijn verstelbaar van 30 tot 40 centimeter mechanisch of hydraulisch. Er kan zowel bovenover als in de voor mee gereden worden. De ploeg is zo uitgedacht dat voorscharen, tip- of schijfkouters, treklijnverstelling en memory-cilinder niet meer nodig zijn. Op de negen- tot en met dertienschaar zit standaard een frontdieptewiel. In transport loopt de ploeg halfgedragen achter de trekker; hij rijdt na het loskoppelen van de topstang op het achterste steunwiel. De transportbreedte is dan ook smal, zelfs bij de grotere uitvoeringen. Gewichten zijn afhankelijk van de uitvoering. Ook is een hydraulische aanbouwvorendrukker voor de zandgrond en een vorenmixer voor op de klei leverbaar. Optioneel zijn ook leverbaar: voorscharen, schijfkouters, ondergronders en, sinds kort, variabele werkbreedte aangestuurd door RTK-gps. De prijs voor een aangepaste Koeckhoven.net Eco-uitvoering vijfschaar met werkbreedte van 2 meter is € 16.500. Importeur Koeckhoven past de Spaanse Ovlac-ploeg aan de Nederlandse omstandigheden aan. De Ovlac had moeite de taaie klei goed te keren. Op een demo op zand gaf het goede resutaten.

Kramer Eco Ploeg in veel uitvoeringen verkrijgbaar Mechanisatiebedrijf WN Kramer uit Burgerbrug importeert sinds kort de ecoploeg van de Italiaanse fabrikant Emmegiemme. Kramer is ook importeur van het Italiaanse ploegenmerk Ermo. De Emmegiemme Eco Aratro, die in Nederland de Kramer Eco-ploeg heet, is er in diverse uitvoeringen. Als enkelvoudige rondgaande mechanische ploeg, maar ook als wentelploeg om zowel in de voor als ‘on land’ te rijden. De wentelploeg is te krijgen met 6 tot 10 scharen en met een mechanische breedteverstelling tot 20 centimeter per schaar. De werkdiepte is te variëren van 12 tot 25 centimeter. De hydraulisch in de breedte verstelbare variant is er als 6- en 9-schaar. Een versie met 7+1 scharen is verstelbaar van 2 meter tot 3,6 meter breedte. Een 7+1-schaar kost met stro-inlegger, dubbel dieptewiel en mechanische breedteverstelling (290 tot 320 centimeter) € 18.750. Optie is de hydraulische breedteverstelling voor € 3.000. De Emmegiemme Eco Aratro wordt in Nederland als Kramer Eco Ploeg in de markt gezet. Niet zo’n mooi ploegbeeld als de Rumptstad, maar op deze klei een fractie beter dan de Ovlac.