‘Hoogstraten’ zoekt vroeg phytophthora-ongevoelig aardbeiras

De bijeenkomst trok meer dan 100 bezoekers, die door de onderzoekers Katrijn Stoffels en Peter Melis werden bijgepraat over eerdere en recente bevindingen met in totaal 9 junidragende rassen: Clery, Allergro en Flair staan er in een verse planting van 13 december 2017 met 14 planten per vierkante meter. Deze planten waren op 4 juli 2017 gestekt en waren op het trayveld bemest met 160 kilo N/hectare. Op 3 januari 2018 startte de teelt van de rassen Sonata, Sonsation, Limalexia, Opera, Allegro, Magnum en Malling Centenary. Ze zijn geplant in een dichtheid van 12,3 planten per vierkante meter. Deze planten waren eveneens op 4 juli 2017 gestekt en werden tijdens de opkweek bemest met 130 kilo N/hectare. Alle genoemde rassen liggen – uitgezonderd Allegro – ook in een doorteelt.

Een onderdeel van de bijeenkomst was een publieksbeoordeling van de 9 rassen op uiterlijke vruchtkenmerken en op smaak. Op het proefcentrum worden jaarlijks circa 50 junidragende variëteiten en 20 doordragende variëteiten gevolgd.

Vroege segment is speerpunt

De belangstelling voor Clery is sterk teruggelopen. Van Allegro is twijfelachtig of het een ras is dat geschikt is voor een vroege kasteelt, vanwege de wat zaderige vruchten en de matige productie. Flair is eerder geschikt voor de huisverkoop dan voor de handel. Sonata is sterk op smaak en vorm van de vruchten, maar phytophthora-gevoelig. “We zoeken naar rassen die minder gevoelig zijn en die in de plaats zouden kunnen komen van Clery’, aldus onderzoeker Stoffels, “Elsanta blijft in de doorteelt nog wel dominant; de zoektocht naar geschikte rassen zit vooral in het vroege segment.”

Rasonderzoek van junidragers op proefcentrum Hoogstraten. Foto: Joost Stallen

Magnum: sterk wortelstelsel

Het ras Magnum is een mogelijk alternatief, met een sterk wortelstel. Het gewas is gestrekt, wat het doorhalen van de bloemtakken vergemakkelijkt. Zelfs bij onvoldoende koude is de strekking nog bovengemiddeld, wel geeft dat meer handvormige vruchten. De productie en sortering zijn vergelijkbaar met Elsanta, met stevige vruchten die weinig gevoelig zijn voor drukplekken. De smaak is volzoet, met een vruchtsortering- en productie die vergelijkbaar zijn met Elsanta. Minpunten zijn de relatief snel afnemende vruchtglans en de snel donker wordende vruchtkleur ten opzichte van Elsanta.

Malling Centenary: uniforme vruchten

Malling Centenary geeft zeer uniforme vruchten, dat valt op. Dat kan een voordeel zijn, en wellicht ook een nadeel, omdat het afwijkt van wat men van aardbeien gewend is. De vruchten zijn stevig, met weinig kans op drukplekken. Zijn er wel drukplekken, dan worden die opvallend donker. Opvallend is ook het beperkt aantal bloemen per tak, waardoor de productie in vergelijking met Elsanta 10 tot 20% lager kan blijven. Daartegenover staat de productie van 20 tot 30% meer grote vruchten. Malling Centenary is ook phytophthoragevoelig.

Limalexia: wedijveren met Elsanta

Limalexia is op veel punten vergelijkbaar met Elsanta, waaronder de smaak. De indruk is dat de vrucht ook egaler blijft in de loop van de oogst in vergelijking met Elsanta. Limalexia kan ook zeker met Elsanta wedijveren met de productie, en het wellicht beter doen als de teeltomstandigheden specifiek op het ras zijn afgestemd. (Op het proefcentrum zijn de teeltomstandigheden voor Elsanta en Limalexia gelijk.) Het ras volgt tot nu toe zo’n 2 dagen na Elsanta, qua vroegheid is het ras dus vergelijkbaar met Sonata Als het om vroegheid gaat, is het ras ook geen vervanger voor Sonata. Kenmerken zijn het grote aantal bloemen per tak en het iets forsere gewas in vergelijking met Elsanta. Verder heeft de eerste vrucht een grote bloemkelk.

Sonsation: sneller zware planten

Sonsation strekt goed – dat geldt ook voor de eerste bloemtak –dat is gunstig bij het doorhalen. Het geeft sneller zware planten dan Sonata, is qua vroegheid vergelijkbaar. De gevoeligheid voor drukplekken en de vorm van de vruchten is eveneens vergelijkbaar met Sonata. Ze kunnen wel wat gegroefder zijn, kleuren wel eerder iets donkerder (vergelijkbaar met Elsanta). Verder zit de kelk soms wat diep in de vrucht. Nog een kenmerk is dat de schouders van de vruchten iets minder snel doorkleuren in vergelijking met bijvoorbeeld met Sonata. Er zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar voor een valide conclusie over de productie.

Opera: testen in zomerteelt

Opera geeft een mooi gewas met lange takken en kan goed tegen de hitte. Het proefcentrum wil Opera daarom ook testen in de zomerteelt. De productie is vergelijkbaar met die van Sonata, met een betere sortering in vergelijking met Elsanta. De vruchten van de eerste plukken zijn altijd groot, maar dan altijd met holten. De vruchtkleur is donker, en net als bij Malling Centenary hebben drukplekken de neiging in de bewaring donkerder te worden.