‘Einde onderdrukking in de voedingsketen nabij’

Het is een gevalletje ‘David tegen Goliath’: de kleine boer die het moet opnemen tegen de grote machtige supermarkt.

Als de boer niet tevreden is met het voorstel van de supermarkt, heeft hij weinig keuze. De supermarkt heeft wel volop keuze: die koopt gewoon in bij een andere boer.

Bovendien zijn de meeste landbouwgoederen bederfelijk. De boer kan niet lang wachten op betere prijzen. Onze boeren móéten oneerlijke handelsafspraken dus vaak wel aanvaarden.

Maar wie de Bijbel kent, weet dat David uiteindelijk heeft gewonnen van de veel grotere Goliath. Die kant gaat het nu ook op met de boeren.

Betaaltermijn maximaal 30 dagen

EU-commissaris Phil Hogan (Landbouw) presenteerde zijn voorstel om oneerlijke handelspraktijken in de voedingsketen aan te pakken.

De voorgestelde richtlijn voorziet in een lijst met verboden oneerlijke handelspraktijken. Zo wordt het bijvoorbeeld verboden voor de afnemer om later dan 30 dagen na ontvangst van de voedselproducten te betalen. Ook mag de afnemer een bestelling niet laattijdig annuleren of later eenzijdig de bepalingen van de leveringsovereenkomst wijzigen. Tevens mag de boer niet worden verplicht te betalen voor voedsel dat door de afnemer niet verkocht wordt. Wanneer ik deze regels lees vind ik het ronduit bizar dat dergelijke praktijken voorheen gewoon geoorloofd waren.

Oneerlijke handelspraktijken zijn juist in Nederland sterk verweven in de voedingsketen. Nederlandse supermarkten betalen hun leveranciers 2 tot 4 keer trager dan 7 jaar geleden. Betaaltermijnen variëren van 1 tot 2 maanden, met uitschieters naar 3 maanden! Op deze manier speelt de retail honderden miljoenen euro’s vrij voor investeringen. Banken en supermarkten slaan hierbij de handen ineen en komen de boeren ‘tegemoet door regelingen aan te bieden waarbij de bank de betaling aan de supermarkt voorschiet. Uiteraard tegen een stevige rente…

De christendemocratische Ierse EU-commissaris Phil Hogan kwam zijn voorstellen heel gemoedelijk bespreken in de landbouwcommissie van het Europarlement. Dit is zeldzaam want over het algemeen verschillen de meningen onderling tussen de leden van de landbouwcommissie: links, rechts, sociaal, liberaal, groen, conservatief, christendemocratisch en nog een handvol tussenstromingen. U kunt zich voorstellen dat we flink touwtrekken om een compromis.

Landbouwcommissie staat unaniem achter de boer

Maar deze keer was het anders. We staan allemaal achter de ‘David’ in de handelsketen. De boer heeft het immers al moeilijk genoeg met alle regels, verdachtmakingen en verplichtingen.

Tegelijk maakt ook mijn CDA-collega Jaco Geurts in de Tweede Kamer zich sterk om de oneerlijke praktijken in de voedingsketen te stoppen. Ik ben het volledig met hem eens dat supermarkten hun maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten dragen.

Het voorstel van onze EU-commissaris is een goed begin en ik zal er met mijn collega’s in het Europarlement de komende tijd aan blijven werken. Onze ‘David’ zal spoedig een grotere en krachtigere katapult in handen hebben!