‘BBC geeft Spaanse tuinder ervan langs’

De Britse tv-avonturier Simon Reeve reisde voor de BBC rond de Middellandse Zee. Onlangs viel ik al zappend in de laatste van 4 afleveringen, uitgezonden op de Belgische televisie. Hij vloog net met een paramotor boven de plastic kassen van Almeria, Spanje.

En dat was niet de opmaat voor een complimenteus item over hoe de teelt daar steeds schoner is, met nuttige beestjes in plaats van een overdaad aan chemische middelen. Nee, Reeve sprak er een Afrikaanse medewerker van een van die talloze plastic kassen. De Malinees – illegaal naar Spanje gekomen, maar nu wel van een verblijfsvergunning voorzien – liet zien hoe belabberd hij en 20 collega’s er waren gehuisvest. Hij vertelde hoe de tuinder zijn Afrikaanse arbeiders behandelde alsof zij een machine waren, of lastdieren.

Trots op ónze tuinders

Het vreemde effect dat deze mini-reportage op mij had was er een van trots: dat ónze tuinders – hier in Nederland – zich zo schandalig niet gedragen. Waarom ik dat vreemd noem? Omdat het een toch eigenlijk rare vorm van nationalisme betreft. Alsof de Spaanse manier van arbeidsmigranten behandelen iets zou zeggen over de volksaard aldaar in Almeria en omstreken. En alsof elke Nederlandse tuinder per definitie vrij is van elke blaam.

Beroepsgroep te kijk gezet

Misschien dat een Nederlandse of Belgische tuinder die dezelfde beelden heeft gezien nog gemengde gevoelens had. Misschien voelde die alsof de hele beroepsgroep – Spaanse groentetelers zijn toch een beetje collega’s – door de BBC te kijk werd gezet. Maar het kan net zo goed dat de Noord-Europese tuinder dacht: goed dat de waarheid over die goedkope Spaanse groente eens aandacht krijgt.

Moderne slavernijverhalen niet nieuw

Niet dat dat nou direct veel impact heeft, zoals eerder wél verhalen in de Duitse media over chemische bestrijdingsmiddelen van invloed waren op de afzet van de groente uit Almeria. De verhalen over moderne slavernij in de Spaanse en Italiaanse tuinbouw zijn bepaald niet nieuw, maar daar koopt de consument geen tomaat minder om.

Spaanse bijdrage aan plastic soep

Wat ik vervolgens wel voor het eerst zag was het effect van hoe de Spaanse telers tientallen jaren lang ongegeneerd hun plastic afval zomaar hebben gedumpt. Al dat folie dat tientallen lagen dik soms ín de grond zit en in de beddingen van ’s zomers droogvallende riviertjes zichtbaar is. Als na soms juist weer zeer overvloedige regenbuien die riviertjes woest naar zee kolken, neemt het water dat plastic mee in flarden en stukken, bijdragend aan de beruchte plastic soep.

Was ik toch weer een keer extra boos op die tuinders. Oké, die Spáánse tuinders. Want ú gedraagt zich natuurlijk.