Onderzoekers zetten wkk al te vroeg uit

De analyse van het Planbureau voor Leefomgeving (PBL) over de warmte- en CO2-leverende wkk is helder en leek daardoor een belangrijk rapport voor de voortgang. Maar is het wel bruikbaar?

Dat was schrikken voor tuinders toen ze de berekening van de klimaatvoorstellen lazen. Voor de glastuinbouw werd de warmte- en CO₂-leverende wkk al in 2030 uitgezet. Het PBL had de aanname gebruikt in haar doorrekening van klimaatvoorstellen.

Die aanname is echter helemaal niet onderdeel geweest van het klimaatoverleg, laat LTO Glaskracht Nederland weten. Het wkk-gebruik zal wel aanmerkelijk lager zijn in 2030, ook in de eigen glastuinbouwvisie.

Uitgangspunten warmte- en CO2-leverende wkk

Vooropgesteld: het is complexe materie. De analyse van het PBL is heel helder en leek daardoor een belangrijk rapport voor de voortgang, maar is het wel bruikbaar? De glastuinbouw ziet 2 grote verschillen in de uitgangspunten. Naast de rol van de wkk in 2030, zijn dat de kosten voor CO₂-levering in de toekomst. Het PBL voorziet dat dit ongeveer het dubbele kost dan de aannames van de sector zelf.

Het is voor alle partijen aan die onderhandelingstafel belangrijk de juiste cijfers op een rij te krijgen. En daarvoor wordt de tijd krap. Mogelijk zijn de CO₂-kosten pas begin 2019 in beeld, terwijl het kabinet nog steeds koerst op een klimaatakkoord bij de start van 2019.

Eén suggestie van de onderzoekers is een energielabel voor kassen, waardoor de opstand met de slechtste scores verplicht vernieuwd worden. Daarvoor is een financiële maatregel nodig. Voor 175 bedrijven is er restwarmte in Nederland.

Inzichten wkk

Het PBL concludeert verder dat er wel beperkingen zitten aan de sectorplannen om in 2040 energieneutraal te zijn. De onderzoekers durven de handen niet in het vuur te steken voor de plannen tot 2030, die niet allemaal zijn door te rekenen of onzeker zijn. Zo kan het plaatje er heel anders uitzien als een doorbraak op nationaal energievlak zich voordoet.

Ook zien de onderzoekers de tuinbouw niet snel jaarlijks 300 hectare glas vernieuwen om 8 kuub gas per vierkante meter te besparen. Daarbij kunnen afzonderlijke maatregelen overlap hebben en zo minder bedrijven (en de CO₂-doelen) vooruit helpen.

Het PBL concludeert in haar rapport dat de glastuinbouw zelfstandigheid verliest door de energietransitie. Veelal moet buiten de tuinbouw geïnvesteerd worden voor rest- en aardwarmte of CO₂-levering. Banken kunnen die financiering over sectoren heen forceren.

Uitwerking warmte- en CO2-leverende wkk

De komende maanden wordt verder onderhandeld. De glastuinbouw hoopt dat in de uiteindelijke voorstellen nog veel van haar eigen plannen zijn terug te vinden, inclusief aard- en restwarmte, maar met een rol voor de wkk. Ook als de transitie een versnelling hoger moet door nieuwe klimaatinzichten.