‘Zelfs verduisteringsdoek ging voor 60% dicht boven tomaten’

“Ik ben bij terugkomst van vakantie best een beetje geschrokken van het gewas”, zei teeltmanager Berry Baruch van Kwekerij Schenkeveld begin vorige week.

“Het groeit gewoon door, maar door de extreme hitte worden de trossen minder en is de zetting niet meer spontaan.” Niet dat zijn collega’s iets te verwijten valt. “Zulke extreme omstandigheden hebben we nog nooit gehad. We kunnen niet koelen met bijvoorbeeld vernevelaars. Dan moet je wat verzinnen.” Als noodoplossing zijn op de dagen met 35 graden midden op de dag de schermdoeken voor 60% dicht gegaan, ook de verduisteringsdoeken op de belichte bedrijven. “Dat werkte goed, want in de kas bleef het daardoor 30 graden. En het gewas kreeg in de resterende uren nog licht genoeg, terwijl het licht door de kier van het scherm zich natuurlijk met de zon verplaatst.”

Trosaanmaak kreeg optater

De zetting is gewoon doorgegaan, maar Baruch verwacht wel problemen met de trosvorm. “De trossen die bij de hitte zijn aangemaakt, hebben een optater gehad. Die zullen niet uniform zijn: ik verwacht dubbele trossen en trossen met maar 2 of 3 tomaten.” Ook zullen er waarschijnlijk meer verdroogde kroonblaadjes komen. En tomaten die vol in de zon hingen, zijn wat witter en zullen gevoeliger zijn voor krimpscheuren. “Neusrot was begin juli even een probleem na een heel warm weekend, maar tijdens de hitte van de laatste tijd is er niet veel meer bijgekomen.”

Vocht binnen houden

2 tot 3 weken lagen de luchtramen vrijwel constant helemaal open. Maar de laatste tijd, ook of vooral tijdens hete dagen met lage RV, staat de windzijde overdag niet verder open dan 40-50%. “We luchten puur op de RV van de buitenlucht. Als het vochtig genoeg is, staan beide zijden volledig open, maar vanaf 17:00 uur gaat de windzijde in 2,5 uur helemaal dicht. Als de buiten-RV onder de 75% is, blijft er ’s nachts maar een kiertje van 10 tot 15% aan de luwzijde in staan. Ook als het buiten niet verder afkoelt dan 20 tot 21 graden. “We willen het vocht in de kas houden, waardoor je altijd verdamping houdt. Je ziet dan dat het ook ’s nachts binnen koeler wordt dan buiten.”

Vanaf vorige week donderdag kan dit hitteplan voor de klimaatregeling weer even worden opgeborgen. “Zodra het vochtiger wordt, gaan we weer de koelte pakken zodra het kan en regelen we weer meer op licht en temperatuur.”

Vruchtgewicht op peil gebleven

Door de warmte is de kleuring van de tomaten versneld, maar de kwaliteit is steeds goed gebleven. “Je moet wel zorgen dat je de trossen al bij oranje vruchten knipt, want anders ben je te laat en kunnen de tomaten zacht worden.” De grofheid is tot nu toe goed op peil gebleven. “Een gemiddeld vruchtgewicht van 165 gram is heel netjes onder deze omstandigheden.” Daardoor en door de snelle rijping is de productieachterstand deels ingehaald. “Maar een deel van de productie is natuurlijk naar voren gehaald.” Eind vorige week is de kop uit de plant gehaald. “Het wordt nu de kunst om de kwaliteit goed te houden. We streven daarom niet meer naar zo grof mogelijke tomaten; 155 gram is ook voldoende.”

Geen CO2 bij extreem hoge VD

Het gewas is heel open, heeft kort blad en de LAI is vrij laag. “Maximaal CO₂ doseren heeft daarom niet veel zin. We doseren 125 tot 150 kilo CO₂ per hectare per uur.” Door problemen met levering van vloeibare CO₂ was hij lange tijd aangewezen op wkk-CO₂. “Je moet dan wel de warmte kwijt zien te raken. Overdag is geen optie en ’s nachts wil je ook niet het vocht wegstoken. Het streven is een VD van 2.” Uiteindelijk lukte het aardig om de hele dag te CO_2’en door, ook in warme nachten, tussen 3 en 8 uur een buisje van 36 graden erin te houden. “Maar op hete dagen en bij een VD boven 15 kan je het maar beter uitzetten. Dan heeft het gewas het al moeilijk zat, zeker voor wkk-CO2 dat toch minder zuiver.” Hij is blij dat er sinds eind juli weer vloeibare CO2 geleverd wordt. “Nu kunnen we altijd tussen 7.30 en 20.00 doseren waarvan een aantal uurtjes vloeibaar.”

Goed water is onbetaalbaar

Ondanks de droogte is de watervoorziening geen enkel probleem bij Schenkeveld. “We hebben op alle locaties een grote aansluiting omgekeerde osmose. We hebben maar een klein beetje leidingwater gebruikt.” Het natriumcijfer in de mat is even 7 mmol geweest maar gaat nu al weer richting 5 doordat een steeds groter deel van het gietwater afkomstig is van de omgekeerde osmose. “Toen het bassin nog voor 70% gevuld was, begin juli, zijn we begonnen met omgekeerde osmose. De installaties hebben 6 weken volop gedraaid. Het bassinniveau is nooit onder 40% gezakt. Dat kost natuurlijk wel extra geld, maar goede kwaliteit water is onbetaalbaar.”

Nesi chemisch opgeruimd

Wat plagen en ziektes betreft, is het nu redelijk rustig. “Maar we hebben wel enorm veel Nesi’s gehad en ze chemisch moeten opruimen. Hierdoor hebben we ook geen Macrolophus meer.” De Nesidiocorus-roofwants veroorzaakt veel schade doordat hij niet alleen de vruchten aanprikt, maar ook in een cirkel rond de stengel prikt, waardoor de kop kan breken. Door met Gazelle door de kop van het gewas te spuiten, is hij goed opgeruimd. Om de wittevliegpopulatie te beheersen, hangen volvelds gele vanglinten en wordt preventief bestreden met Oberon en Admiral. “Het is nog rustig met wittevlieg, terwijl we nog middelen als Nemasal op de plank hebben staan. Voor de teeltwisseling kunnen we met een paar cocktails de laatste wittevlieg waarschijnlijk wel opruimen.”

Auteur: Gerard Boonekamp