‘Courgettegewas niet echt meer in evenwicht gekomen’

“We hebben de laatste courgette op 13 november gesneden. Je moet wel achter de kwaliteit kunnen blijven staan. En langer doorgaan kost ook te veel energie”, zegt teler Mart van Uffelen.

Van Uffelen plantte de 2^e teelt (ras Bengal) op 2 (8.000 vierkante meter) en 20 augustus (4.000 vierkante meter). In het begin van de teelt was het gewas erg wild, met veel gewas en weinig vrouwelijke bloemen en vruchten.

“Het gewas is eigenlijk niet meer in evenwicht gekomen. Als het van de plantenkweker komt, zijn de eerste 6 à 7 weken van de ontwikkeling al aangelegd. En de lange hitteperiode erna deed de rest. Tot eind september hadden we minder courgette aan de plant hangen dan normaal. En daarna ga je door de sterke afname van licht al snel achteruit in productie.”

Geen biologie ingezet

Hoe groot de achterstand in productie is, heeft hij nog niet berekend. Wat wel opvalt, is dat de kwaliteit erg goed was, mogelijk ook vanwege de lagere plantbelasting. Het kostte hem bovendien weinig moeite om het gewas gezond te houden. “Ik heb liever een paar vruchten per vierkante meter minder dan dat ik moet spuiten en de vruchtkwaliteit problemen geeft.”

In deze 2^e teelt heeft hij zelfs geen natuurlijke vijanden uitgezet. “De biologie loopt over van het oude naar het jonge gewas. Er zat aan het eind wel wat wittevlieg, maar het gewas was nog redelijk schoon. Ik heb ook helemaal niet hoeven spuiten.”

Wel heeft een keer Plenum meegedruppeld en Luna tegen het wit. Ook hebben de zwavelverdampers vrijwel iedere nacht aangestaan, tenzij de luchtramen openstonden.

Meer virus

In de loop van de herfstteelt begon hij wel steeds meer planten met virussymptomen te zien. “De bovenste bladeren van zo’n plant worden steeds dunner en zachter. En de vruchten krijgen bobbels. De aangetaste planten heb ik ertussenuit gehaald, nog geen 1% van de planten, dus het is geen drama geworden.”

Omdat niet duidelijk is welk virus het is en hoe het in de kas komt en zich verspreidt, is Van Uffelen wel een beetje bezorgd. “Je zag het andere jaren ook wel eens, maar niet in deze mate. Misschien komt dat doordat de planten nu toch meer stress hadden.”

Nieuw ras nog wilder

Het proefje met het nieuwe ras van Enza heeft niet opgeleverd wat hij ervan verwachtte. “Het was nog wilder dan Bengal. Het liet een veel slechtere zetting zien en verbrande koppen. Maar het gaf wel allemaal gelijke planten.”

Het uit Spanje afkomstige ras heeft donkergroene vruchten die ook gladder zijn dan Bengal. “De witresistentie is leuk, maar het gaat blijkbaar ten koste van de productie.”

Komend voorjaar gaat hij de proef nog eens herhalen met nog een ander ras van Enza en een nieuw ras van Rijk Zwaan. “Ik zet er dan geen anderhalve kap van, maar misschien 20 planten per ras.”

Bengal geeft veel afwijkende planten

Bij het ras Bengal (Monsanto-erfenis van Bayer) is uniformiteit van het uitgansmateriaal het grootste probleem. Het ras geeft nu 2 verschillende planttypes. De vruchten van de korte planten zijn nog hariger en hebben meer spikkels dan de goede variant. “Ze blijven ook kleiner en zijn minder lang houdbaar.”

In het begin van de teelt zijn de planten heel vruchtbaar. “Je ziet een hele krans courgettes, waardoor de plant te zwaar wordt belast en de uitgroeiduur langer wordt en het langer duurt voordat er nieuwe vruchten zetten.”

De raszuiverheid van Bengal is al een paar jaar matig. Bij de levering van het zaad hebben de telers ervoor moeten tekenen dat ze de zaadfirma hiervoor niet aansprakelijk stellen. “Blijkbaar willen ze eerst de oude voorraad opmaken voordat ze nieuw zaad gaan produceren. Eigenlijk zou je de zaadproductie zelf ter hand moeten nemen, maar zoiets kan je alleen gezamenlijk doen en we zijn maar een klein clubje telers.”

‘We kunnen overleven’

De planning is om op 20 januari 2019 weer te gaan planten. Er zit niets anders op om weer voor Bengal te kiezen. Van Uffelen hoopt dat de prijzen wat beter worden dan dit jaar. Een groot deel van de 1^e teelt was Spanje nog op de markt en waren de prijzen laag. En in de 2^e teelt ging de prijs pas tegen het eind omhoog, toen de productie al sterk gedaald was.

De omzet staat al jaren onder druk in de courgetteteelt onder glas. “We kunnen overleven, maar als je er een nieuw bedrijf voor zou moeten bouwen met hoge bankkosten, dan is het niet te doen”, ziet Van Uffelen.

Hij heeft leverafspraken met Bakker Barendrecht, maar de prijs is niet vastgelegd. “Ik heb een redelijke middenprijs gerealiseerd in het grootste deel van het jaar. Maar je moet daarvan wel steeds meer zaken zelf betalen, zoals het dekvelletje en een deel van de transportkosten.”

Auteur: Gerard Boonekamp