Markt: tomaten massaal weggegeven en doorgedraaid

Op de Nederlandse veilingen worden deze week tomaten aangeboden voor 1 cent per kilo. Bij The Greenery bemachtigt een koper dan, vanwege aanvullende kosten voor de doos en handling, een hele doos tomaten voor € 1,08 (5 kilo trostomaten) of € 1,09 (6 kilo losse tomaten). De laatste anderhalve week zijn er daar dagelijks circa 10.000 dozen tomaten voor die prijs verkocht. Het aandeel losse tomaten is daarbij gegroeid.

Maar het kan nog gekker. Op groothandelsmarkten worden tomaten die niet op de klok zijn verkocht zelfs aangeboden voor een prijs onder de kostprijs van de doos. Daarbij wordt het verlies op de koop toe genomen, want dat is nog altijd veel minder dan de kosten om het product en de verpakking naar de afvalverwerking te sturen.

Alle standaard tomaten

Ook bij ZON Fruits&Vegetables zakten de klokprijzen voor losse en trostomaten in de loop van vorige week (wk 31) naar een dieptepunt. De prijs van grovere losse tomaten daalde als eerste onder 5 cent per kilo gevolgd door de ronde losse en de standaard trostomaten. De cherrytomaten hielden de schade deze week beperkt tot een prijs net onder 20 cent per doosje.

Een lichtpuntje is misschien dat de indicatieve klokprijzen bij ZON donderdag 8 augustus iets opveerden naar 7 cent voor de middeltros en 13 cent voor de ronde tomaten. De cherrytomaten verloren echter 3 cent en kwamen op 16 cent per 250 gram uit.

Veel doordraai in België

In België bestaat er wat irritatie over het op de markt dumpen van de tomaten in Nederland. Belgische veilingen hanteren een ophoudprijs van € 0,16 per kilo, een voorziening die ondersteund wordt vanuit de GMO van de EU. De tomaten die niet voor deze prijs worden verkocht, worden uit de markt genomen.

“Het wordt natuurlijk heel moeilijk om boven dit niveau te blijven als tomaten in Nederland voor een paar cent per kilo worden aangeboden”, zegt Maarten Verhaegen van BelOrta. “We hebben in 10 dagen al circa 1.000 ton tomaten uit de markt genomen.”
_{Lees verder onder Facebook-bericht}

Gevolgen van hitte

De historisch lage prijzen zijn vooral een gevolg van overproductie door de versnelde afrijping vanwege de hitte. In heel Noord-Europa zijn de producties daardoor hoog. Moderne Nederlandse en Belgische bedrijven met grove trostomaten halen weekproducties van 3 kilo per vierkante meter.

De uiterlijke kwaliteit van het aangeboden product valt over het algemeen mee. “Ik vind het knap dat het nog zo mooi uitziet”, zegt de groothandelaar. De houdbaarheid laat echter te wensen over. “Dit zijn geen tomaten die je kunt opslaan. Het product heeft de warmte nog in zich”, aldus Verhaegen.

Geen doordraai specialties

Bij een aantal specialties (San Marzano, Coeur de Boeuf, pruimtomaten) heeft het warme weer voor veel uitval (vooral neusrot) gezorgd waardoor de aanvoer lager is geworden. Andere fijne tomaten laten zettingsproblemen zien.

“Bij sommige specialties zien we zelfs wat schaarste ontstaan, waardoor de prijs weer beter wordt”, zegt Verhaegen. Specialties draaien dan ook niet door. Bij de losse tomaten gaat het ook beter dan bij de grove tomaten. “Je merkt duidelijk dat van deze arbeidsintensievere tomaten minder wordt geteeld in Nederland.”

Vraag flink ingezakt

Tegelijkertijd met een productiepiek is veel vraag weggevallen door de vakanties. Het is de periode dat de supermarkten vastgelegde volumes drastisch hebben verlaagd en waarin ze ook veel minder acties hebben. Ook de export staat op een veel lager pitje want ook Duitsland, Engeland en Scandinavië doen mee aan de tijdelijke volksverhuizing.

De verwachting is dat na volgende week de volumes weer meer in overeenstemming komen met de vraag. Door de weersomslag dalen de producties. Bovendien komen na half augustus komen al weer veel consumenten terug van vakantie.