‘Wat is het echte verhaal over WW-fraude migranten?’

Lange televisie-items met op de achtergrond steeds die kas. Het zet de tuinbouw in het hart van die discussie. Maar klopt dat wel? Consequenties dreigen. Het kan leiden tot strengere controles door uitkeringsinstantie UWV die ook werkgevers tot meer werk verplichten.

Omvang en plek fraude bepalen

Dan de omvang van de fraude. Uit de antwoorden van minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wouter Koolmees deze week bleek dat veel nog onderzocht wordt. Het UWV probeert zelf te onderzoeken hoe groot de omvang is, in welke sectoren herhaalwerkloosheid voorkomt en welke nationaliteit de fraudeurs hebben. Die gegevens zijn door privacymaatregelen moeilijk te krijgen.

Ook moet UWV-data zicht op mogelijke fraudeurs verschaffen die een vast patroon hebben van 6 maanden werk en WW-aanvraag. Bovendien bleek uit de antwoorden dat UWV toch zelf ook grote bedragen met eigen fraude-onderzoek heeft opgespoord.

Lees ook: Koolmees schrikt van omvang uitkeringsfraude Polen

Gebruik WW tuinbouwsector bekend

Er wordt niet direct naar de tuinbouw gekeken, maar de kas op het Nieuwsuur-scherm suggereert dat tuinbouw in de fraude een hoofdrol speelt. Het raakt niet alleen glastuinbouw. Denk aan de vollegrondsgroentesector. Zomers werken daar zeer veel mensen waarbij de uitstroom plaatsvindt in september-oktober. De fruitteelt heeft alleen in de maand augustus en september veel werknemers nodig. Die komen dus al niet in aanmerking voor WW.

In de tuinbouw is sprake van seizoenarbeid en daarom een hoger en mogelijk wederkerig gebruik van de WW. Dit is bekend en daarom moeten tuinders een hogere UWV-sectorpremie betalen voor kortdurende contracten. Dit is ook in 2019 nog zo.

Vanaf 2020, als het allemaal doorgaat, komen er overigens 2 landelijke UWV premies: een voor lange en een voor korte dienstverbanden.

Huisvesting vast aan contract

Verder is het niet verboden dat een Poolse arbeidsmigrant zijn WW-uitkering in Polen geniet, daar zijn wettelijke mogelijkheden voor. Daarbij speelt ook dat de huisvestingskosten in Nederland doorlopen als hij in Nederland blijft en niet werkt in een andere sector.

Bovendien zijn veel contracten met huisvesting verknoopt, waardoor het verhaal van de ‘vakantievierende Pool’ toch weer net anders komt te liggen.

Over de mogelijke omvang van fraude nog het volgende. De 2 in de Nieuwsuur-uitzending aangehaalde uitzendbureaus worden door insiders niet als heel geloofwaardige bron omschreven.

Gemeentelijke gegevens gebruiken

Wat de verhalen wel laten zien, is dat UWV veel beter gebruik kan maken van bestaande data en checks. Zo hebben gemeenten als Westland veel woongegevens van werkzame Polen in hun gemeentelijke basisadministratie. Het lijkt erop dat UWV die gaat gebruiken en de kans op misbruik daarmee al verkleint.

Wat vind jij van dit onderwerp? Geef je mening via deze poll: