In vergelijking met de vorige nacht werden fruittelers afgelopen nacht geconfronteerd met nog wat meer vorst. Waar maatregelen werden genomen om bevriezing te voorkomen, is dat in het algemeen goed uitgepakt. Waar dit niet is gebeurd, zijn de gewassen wel beschadigd.
De afgelopen nacht is nog wat venijniger geweest dan de vorige, constateert fruitteeltadviseur Ruben van Kraaij van AR Plant. “De eerste voortekenen werden gisteren in de namiddag al duidelijk, doordat de wegvallende wind en het opentrekken van de lucht. Rond tien uur ’s avonds begonnen de telers al met de vorstbestrijding. Volgens weerwebsite WeerPlaza vroor het oosten van het land bijna 10 graden. In de Achterhoek werd een temperatuur gemeten van -9,2 graden. Op veel andere plekken bleef de temperatuur slechts enkele graden hoger.
Vorst weren
In boomgaarden met appels en peren is massaal beregend. Bij kersen is dat eigenlijk geen optie, vanwege de schimmelgevoeligheid van het gewas, en omdat de takken relatief dun zijn. Die kunnen niet veel extra gewicht van bevroren water hebben.
Een veel toegepast alternatief is het stoken van vuurpotten, maar dat vraagt veel organisatie en het is een dure aangelegenheid. Vandaar dat er ook wel gewerkt wordt met alternatieven. De oudste is het verbranden van hooi. Het is de kunst het materiaal te laten smeulen, dus zo veel mogelijk verwarmen, zonder vlammen. De rook moet zich vervolgens tussen de bomen verdelen.
Dat werkt dan als een barrière tegen koudere lucht, vertelt een teler met ervaring met deze aanpak. De afgelopen nacht ging het bij hem echter niet zoals zou moeten. Doordat het nagenoeg windstil was, trok veel rook direct rechtstandig omhoog. “We zijn er snel mee gestopt. Dat is dan niet effectief, en die rook stinkt natuurlijk ook behoorlijk. We zijn gaan beregenen, je moet wat. In tegenstelling tot de eerste vorstnacht, viel de kou eerder in, maar liep de temperatuur ook weer wat sneller op tot veiliger waarden.”
Frostbuster
Jorg Verkuijlen in Heeswijk-Dinther beschermde zijn kersen met wat hij aanduidt als een ‘kachel achter een trekker’. Deze op propaan werkende ‘frostbuster’ verwarmt de lucht met 3 à 4 graden. Een kersenteler in West-Brabant heeft sinds dit jaar een vaste windmolen (Orchard-rite) midden in een boomgaard van zo’n 5 hectare. De wieken draaien zo’n 10 meter boven de grond, aan een kop die langzaam rond draait. De aandrijving gaat mechanisch met een stationaire motor.
Gevaar blijft
Het is niet zeker dat het vorstgevaar nu achter de rug is, waarschuwt Van Kraaij. In het weekend gaat de nachttemperatuur weer richting 0 graden. Ook in mei kan het nog af en toe vriezen. Het record voor begin mei staat op -4,5 graden en voor eind mei op -1,3 graden. Vlak bij de grond is dan doorgaans nog een graad of vier kouder.