Raad van State zoekt landelijke lijn hagelkanon

Krijgen negen fruittelers uit het Zeeuwse Borsele alsnog een vergunning voor het plaatsen en gebruiken van anti-hagelkanonnen? En blijven de verleende vergunningen voor dezelfde apparaten bij twee fruittelers in het Gelderse Dreumel in stand? Dat zijn de vragen waarover de Raad van State nu moet oordelen. De kwestie over de omstreden apparaten is maandag 13 maart uitgebreid inhoudelijk behandeld bij de Raad in Den Haag. Onder veel belangstelling van fruittelers én omwonenden.

Stille anti-hagelkanon

In de zaak Borsele stond de Raad lang stil bij het zogeheten stille anti-hagelkanon, het redelijke alternatief dat volgens uitvinder Stefan Grob geen lawaai maakt. Onafhankelijke adviseurs van de rechtbank in Breda wezen op dit alternatief dat door de Zeeuwse fruittelers níét wordt gebruikt.

Dezelfde adviseurs zorgden er vorig jaar voor dat de verleende vergunningen voor de Zeeuwse fruittelers hard onderuit gingen bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant. Ze constateerden een flink aantal gebreken in een geluidsonderzoek dat was uitgevoerd in opdracht van de gemeente Borsele, die de vergunningen had verleend.

De rechtbank gaf de gemeente opdracht om de gebreken te herstellen en ook te bekijken of het stille anti-hagelkanon de beste beschikbare techniek is. Milieuregels schrijven namelijk het gebruik van de best beschikbare techniek voor.

Onvoldoende bewezen

Maar de gemeente vindt de stille kanonnen niet de best beschikbare techniek. Er is nog onvoldoende bekend over de effectiviteit van stille kanonnen, zegt een woordvoerder. Hij wees de Raad ook op de tegenwerking van Grob. Die zou geen gegevens willen verstrekken over de effectiviteit van zijn vinding. Daarnaast is volgens de gemeente de effectiviteit van het reguliere anti-hagelkanon wel aangetoond na vele jaren van gebruik.

Met de luide anti-hagelkanonnnen zoals deze is meer ervaring dan met de stille. – foto: Vidiphoto

De stichting Behoud de Zak van Zuid-Beveland, die de vergunningen aanvocht, zegt dat Grob zich onheus behandeld voelde door de gemeente. Bovendien had de gemeente ook elders informatie over de stille kanonnen kunnen halen. Ze worden op andere plaatsen gebruikt, waaronder in het fruitgebied bij Wijk bij Duurstede (Utrecht).

Wél voldoende ervaring

De onafhankelijke adviseurs van de rechtbank kwamen eerder met dezelfde kritiek op de gemeente. Ze stellen dat op het moment van vergunningverlening moest worden gekeken naar nieuwe ontwikkelingen. Het stille anti-hagelkanon was toen al twee jaar in gebruik bij een fruitteler in het Zeeuwse Nisse.

Nu proberen de Zeeuwse fruittelers alsnog de vernietigde vergunningen door de Raad van State tot leven te laten wekken. Die zal vooral gaan kijken of de gemeente wel voldoende reden had om de vergunningen te verlenen.

Ook uit het gemeentelijke onderzoek bleek namelijk dat de kanonnen voor een forse overschrijding van de normen zorgen. De vergunningen werden toch afgegeven, omdat de belangen van de fruittelers voor de gemeente zwaarder wogen dan de belangen van de bezwaarmakers. Dat besluit ging dus hard onderuit bij de rechtbank.

Te veel geluid in Betuwe

Dezelfde belangenafweging in het voordeel van de fruittelers maakte de Gelderse gemeente West Maas en Waal. Twee fruittelers kregen een vergunning voor gebruik van een anti-hagelkanon. Daarbij was ook sprake van overschrijding van de geluidsnormen die de gemeente door de vingers zag.

Uiteindelijk ging de rechtbank in Arnhem ondanks zware kritiek toch akkoord met de verlening. Ook oordeelde de rechtbank dat anti-hagelkanonnen in dit geval een betere beschikbare techniek zijn in vergelijking met hagelnetten, omdat ze goedkoper zijn en meer effectief.

Omwonenden zijn het daar niet mee eens. Ze vroegen de Raad om de twee vergunningen alsnog te vernietigen.

De Raad doet binnen twee maanden uitspraak.