‘Dromen van het Airbnb of Uber van de tuinbouw’

Badend in het zweet word ik wakker … Nee, niet de temperatuur in de slaapkamer was de reden, maar de totale ontreddering dat ik de toekomst van de tuinbouw niet meer kan overzien. Aanleiding was het lezen van de sectorvisie van Rabobank ‘Glasgroentesector vooruit’.

Was het zo slecht dan? Nee, zeker niet. Complimenten voor Patrick Zwaan en Cindy van Rijswick voor het vangen van toekomstige businessmodellen in drie varianten. De benaming vond ik weliswaar wat ver gezocht; het ondernemend collectief van excellente producenten, de toonaangevende tuinbouw-corporate en de fabuleuze productspecialist. Wat wordt daar nog de overtreffende trap van, er moet wat te wensen overblijven toch? Maar het gedachtegoed is duidelijk. Met de wetenschappelijk ingestoken strategiepaden van Treacy and Wiersema (‘operational excellence, customer intimacy en product leadership’) als duidelijke onderligger van deze sectorvisie, benadrukt Rabobank het belang van keuzes maken.

Clusters en fusies

Relatief kleine of gemiddeld grote bedrijven die ‘van alles wat doen’, geen sterke positie kunnen innemen in de waardeketen en ook geen heel exclusieve producten kunnen voortbrengen, hebben eigenlijk geen toekomst. Het wordt volgens de sectorvisie dus óf samenwerken in clusters als Prominent, óf gewoon de boel samenvoegen als Kesgro en Agrocare – en dan het liefst nog een eigen veredelingsbedrijf en handelshuis oprichten of overnemen -, óf je maakt iets wat iedereen zo graag wil hebben, dat het eigenlijk niet uitmaakt waar en hoe je het te koop aanbiedt. Zoals de Honingtomaatjes van Looije.

Het kasdek van tomatentuinder Dick Breugem, heel modern gefilmd per drone. – Beeld: Let’s Grow

Bekijk meer van deze stip-op-de-horizon-dronebeelden

De voorbeelden heb ik hier overigens zelf bij gezet, maar het kan niet anders dan dat die wel in de hoofden van de auteurs zaten toen zij de drie varianten uitwerkten. Wat ik sterk vind is, dat met deze visie getracht wordt om de toekomst te visualiseren en vorm te geven in herkenbare businessmodellen en waarneembare trends.

Nog meer vergezichten

Wat ik lastig vind, is dat er naast deze drie bedrijfstypes voor de glasgroente ook nog uiteenlopende, voornamelijk ook weer door in nette kostuums gestoken stuurlui geformuleerde visies en vergezichten worden gepropageerd. En ja, ik ben zelf ook volledig medeplichtig aan het verspreiden van dergelijke toekomstpamfletten, met de beste bedoelingen van dien, overigens! Ook de transitiepaden ‘feeding the megacities’, ‘high tech to feed the world’ en ‘growing as a service’ zijn allemaal zeer aansprekende stippen op de horizon voor het hele tuinbouwcluster.

Uber-tuinder

Neem daarbij ook nog de door economiegoeroes met veel enthousiasme aangehaalde businessmodellen van Airbnb en Uber, als respectievelijk de grootste hotelketen en het grootste taxibedrijf. Zelf bezitten ze geen gebouwen en auto’s en ze hebben een revolutionair beeld van een tuinder als volledig gedigitaliseerde, ‘kassenloze’, op afstand telende en collectief excellerende ketenregisseur of productkampioen.

En dat allemaal binnen tien jaar, immers we hebben het over de sector in 2026. En wat gebeurt er nu als het in 2026 niet gelukt is? Krijgen we dan uitstel, of is onze rol uitgespeeld en worden onze greenports opgeslokt door een groot Chinees investeringsbedrijf die onze geboortegrond gaat gebruiken als ‘living lab’ voor eigen gewin?!

Misschien moet ik het allemaal niet te letterlijk nemen en weer rustig gaan slapen … Welterusten.