‘Steeds meer tuinbouwgrond ‘verloren’ aan zonnepark?’

De voorbeelden komen steeds meer naar buiten en achter de schermen neemt de vraag van tuinders naar dit soort ‘teelten’ neemt toe. Zo werd vorige week een streep gezet door zo’n 30 hectare glastuinbouwbestemming in Puttershoek voor onder meer een zonnepark. Het blijkt zelfs relatief makkelijk om de gemeentelijke bestemming glastuinbouw in Zuid-Holland om te zetten omdat de vergunning glastuinbouw ook energieproductie toestaat.

Stoppers

Zonneparken op braakliggende glaspercelen waren in de crisis vaker onderwerp van discussie. Daar is nu een nieuw element aan toegevoegd. Eerder dit najaar werd bekend dat twee stoppende fruittelers in Kapel-Avezaath hun grond willen verpachten aan zonneparkexploitanten. Voor telers op leeftijd kan dat voor de pachtperiode van 20 jaar een aardig verdienmodel zijn. Daarmee zou 37 hectare fruitteelt verdwijnen in het hart van de Betuwe. En dat is nog maar de opbrengst van één gemeente (Tiel).

Meer contact met telers

In andere gemeentes lopen ontwikkelaars van zonneparken ook het gemeentehuis binnen om daar projecten te starten. Ze komen steeds makkelijker in contact met telers. Zo is het bedrijf Herbo Groenleven uit Heerenveen bekend van de panelen op boerendaken-actie van FrieslandCampina. Die ontwikkelaar ziet ook steeds meer tuinders contact zoeken, juist door die bekende FrieslandCampina-actie.

Soms zitten hier ook grote bedrijven achter. Eén van de plannen bij de twee fruittelers uit Tiel komt van het Zuid-Duitse Kronos Solar, één van de toonaangevende internationale ontwikkelaars van grootschalige zonneparken. Op die markt roeren zich dus stevige krachten.

Ander teeltmodel

De uitrol van zonneparken kan overigens ook een ander verdienmodel voor telers opleveren. Herbo Groenleven wil boven zachtfruitstruiken panelen plaatsen. Het kan een interessant nieuw teeltmodel opleveren met ook extra bescherming tegen hagel of vorst. In dat geval zal geen areaal verloren gaan.

Hoe verder?

Zet die trend inderdaad door onder stoppende fruit- of groentebedrijven? Er lijkt voor een periode van 20 jaar geen enkele voorspelling te maken over energieproductie en of daar land voor nodig blijft. Los nog van discussies over de wenselijkheid vanwege het landschap en draagvlak van omwonenden. Als de trend doorzet – en in Tiel wordt op het vlak van vergunningen voorlopig meegewerkt aan de plannen – dan kan dit wel een commercieel effect gaan krijgen.

Als meer perentelers op zo’n comfortabele manier stoppen, kan dat de marktverhoudingen bijvoorbeeld positief wijzigen. Stel dat er nog zes telers zijn in Nederland met dezelfde plannen, dan verdwijnt al 150 hectare peren. Tegelijk is ook het gevaar dat een fruitgemeente het belang van fruitteelt minder zwaar zal wegen en percelen dichtbij huizen liever met zonneparken ziet ingericht dan met bomen. De sector moet op zijn tellen passen dus.

Andere ontwikkelingen

Een krapte aan teeltareaal zal niet snel ontstaan. Als je de redenering van maatschappelijke organisaties volgt, komt er in 2030 circa 10.000 hectare grasland vrij om groente op te verbouwen. We gaan namelijk allemaal minder vlees eten, stellen zij. Zo bezien is een zonnepark een nieuwe teelt met een mooie vaste opbrengst voor de telers die willen stoppen.