De statistieken wijzen uit dat het aantal bedrijven dat zich bezighoudt met primaire productie een sterk dalende trend vertoont.
Van 97.390 bedrijven in 2000 tot 73.008 (-25 procent) bedrijven in 2009 en voor tuinbouw van 13.332 naar 7.966 (-40 procent) een weinig rustgevende statistiek (bron: Colland Magazine november 2010). Het kan ook anders, zo bewijst de statistiek van de multifunctionele land- en tuinbouw die een stijgende trend vertoont.
Wij zijn al enkele jaren aan het bekijken of we hier niet iets mee kunnen of zelfs iets mee moeten. Puur met broccoli verdienen we wel de kost, maar het toekomstperspectief is weinig hoopgevend. Er vallen aan de ene kant hectares af, maar die komen er aan de andere kant weer net zo hard bij. De markt wordt niet groter, dus de omzet neemt niet toe. De kosten echter wel en zo staan de marges onder druk. Zelfs al ben je de beste dan nog resteert een mager inkomen. Na de teelt van prei, Chinese kool en frambozen (onder glas) geprobeerd te hebben als alternatieven zijn we tot de conclusie gekomen dat een andere teelt geen zin heeft. De problemen zijn hetzelfde. Het is een zogenaamde “red ocean” waar keiharde competitie nodig is om te overleven.
Het lijkt er sterk op dat mensen geen geld willen spenderen aan eten. Anderzijds zie je dat niemand er moeite mee schijnt te hebben om drie keer per jaar op vakantie te gaan en tussendoor ook nog uitstapje na uitstapje te ondernemen. Een klein graantje meepikken van deze voor de agrarische sector relatieve “blue ocean” zou toch al goed moeten zijn voor een aardige winst.
Duik je in de wereld van multifunctioneel dan kom je terecht in een zeer divers gebeuren van zorg, natuur, boerderijwinkels, educatie, recreatie en toerisme, energie, biologisch en streekproducten. Het is een wereld van subsidies, pionieren en adviesbureaus die het zelf ook niet weten in gesprek met ambtenaren die zonder bestaande regelgeving ploeteren. Naast vele kleinschalige neventakken ontstaan echter toch ook steeds meer initiatieven op volwassen schaal.
In vergelijking met de primaire sector (the red ocean) liggen er zeker kansen voor de multifunctionele land- en tuinbouw (the blue ocean), maar hoeveel vis er nou zit…