Bemiddelaar krijgt pachters en verpachters niet op één lijn

Bemiddelaar Sicko Heldoorn is er niet in geslaagd pachters en verpachters op één lijn te krijgen over een nieuw pachtstelsel. Pachtersbond BLHB en jongeboerenorganisatie NAJK blijven bij hun bezwaren tegen het zogeheten eindakkoord van Spelderholt.

In zijn verslag, door staatssecretaris Van Dam (EZ) naar de Tweede Kamer gestuurd, concludeert Heldoorn dat de partijen het niet eens zullen worden over de beide heikele punten daarin: overgangsrecht en prijstoetsing.

‘Bal ligt nu bij politiek in Den Haag’

De bal ligt nu bij de politiek, bij de kabinetsformatie, aldus Heldoorn. Hij ziet dat niet als een probleem. “Nu nog tot overeenstemming komen op die punten waar de BLHB en het NAJK afwijken van het akkoord, kan alleen maar tot een gekunsteld – niet duurzaam – compromis leiden”, schrijft hij. Hij raadt de betrokken partijen aan om zich te richten op het goed formuleren en beargumenteren van hun eigen standpunten en niet op kritiek op elkaar en procedurele kwesties.

Overgangsrecht en prijstoetsing

De belangrijkste struikelblokken zijn het overgangsrecht, oftewel over hoe om te gaan met nu lopende reguliere pachtcontracten in een nieuw stelsel, en de prijstoetsing voor nieuwe contracten. Daarnaast signaleert Heldoorn nog 3 punten waarover pachters en verpachters het maar moeilijk eens kunnen worden. Dat zijn de relatie tusen pachtprijs en opbrengend vermogen: de systematiek voor het bepalen van de prijsnormen voor reguliere pacht en het al dan niet reguleren van de prijs van flexibele, kortlopende pacht.

Bodemkwaliteit

Ook handhaving van bodemkwaliteit via pachtcontracten, de AOW-leeftijd als beëindigingsgrond voor contracten en de kwalitatieve eisen voor de opvolging in een pachtcontract zijn nog discussiepunten.

Naast tegenstellingen ziet Heldoorn wel een aantal breed gedeelde uitgangspunten. Zo vindt volgens hem iedereen dat een eind moet komen aan zwarte en grijze pacht, en dat langjarige pacht aantrekkelijker moet worden. De reden voor de terugloop van reguliere pacht is volgens hem niet alleen financieel. Grootste probleem is volgens hem dat verpachters niet meer kunnen bijsturen als een regulier pachtcontract eenmaal loopt. Ook over het uitgangspunt ‘bescherming waar nodig, liberalisering waar mogelijk’, is volgens hem geen discussie. Het gaat alleen over de manier waarop.

Aanbevelingen aan overheid

Heldoorn doet een paar concrete aanbevelingen aan de overheid. Als er eenmaal een nieuw stelsel is, zou het Rijksvastgoedbedrijf voorkeur moeten geven aan langjarige pacht bij uitgifte van percelen. Ook zou verpachten van grond fiscaal aantrekkelijker gemaakt kunnen worden. Grondbezit zit nu in box 3, waardoor de vermogenrendementsheffing geldt.