‘Papieren mestwerkelijkheid kan tuinder nekken’

Fraude met mest zou veel voorkomen. Deelname aan die fraude door groentetelers ook?

De rol die groentetelers spelen in de door NRC begin deze maand aangekaarte mestfraude is onderbelicht. Maar de papieren werkelijkheid van waar mest wel en niet wordt uitgereden kan wel degelijk concrete gevolgen hebben voor de gebruiksnormen waar alle tuinders aan moeten voldoen.

Kern van het betoog van de journalisten van NRC is dat veehouders graag besparen op het transport van de mest van hun vee. Liever rijden ze het uit op hun eigen dichtstbijzijnde percelen of op die van de buren, dan dat ze het met alle kosten van dien 30, 40, 50 kilometer of verder moeten laten wegbrengen.

Hoeveel mest blijft in Zuidoost-Nederland?

Op papier gebeurt dat laatste wél, zodat de mest gelijker over Nederlands agrarische percelen wordt verdeeld. Maar in de praktijk zou er veel meer mest dan is toegestaan op de percelen in het veehouderijrijke Zuidoost-Nederland worden uitgereden. Met als gevolg dat er hier blijvend te veel fosfaat en stikstof in het grond- en oppervlaktewater terechtkomt. Ondanks pogingen van de goedwillende vollegrondsgroenteteler om zich aan de (voor veel teelten op de zandgronden hier eigenlijk al te strenge) gebruiksnormen te houden. Of om precies te zijn: de nitraatconcentratie van maximaal 50 milligram per liter in het bovenste grondwater.

Onenigheid over hoe wijdverbreid

Over de percentages van boeren en mesttransporteurs en –verwerkers die met de mestfraude meedoen is onenigheid. De journalisten van NRC zetten het zwaar aan, zoals ze ook visueel hun reportage zwaar aanzetten met (overigens fraaie) fotografie op donkere en mistige landweggetjes. De sector zelf ontkent het voorkomen van de geschetste praktijken niet, maar stelt dat het veel minder wijdverbreid is.

Dat veel telers van mening zijn dat de door Brussel verordonneerde gebruiksnormen zijn losgezongen van de goede Nederlandse tuinbouwpraktijk, is geen geheim. Maar hoe wijdverbreid de medeplichtigheid van groentetelers aan actieve mestfraude is, daarover ontbreekt elke inschatting.