Onrust over kwaliteit kokossubstraat

12-05-2017 Updated on: 08-06-2022

Fruit Nieuws

Foto: Bioline Agrosciences

Er is onrust ontstaan over het gebruik van kokossubstraat voor aardbeien. De aanzet daartoe ontstond afgelopen najaar met name in België, mogelijk in de hand gewerkt door kokos die soms onvoldoende was gewassen en/of gebufferd.

De weersomstandigheden waren vorig najaar in de periode eind augustus/september extreem, met abnormaal hoge dag- en nachttemperaturen met een zeer snelle gewasgroei, in combinatie met donkere omstandigheden na weinig neerslag in juli en augustus om de watervoorraden aan te vullen.

Telers die door hun voorraad regenwater heen waren, moesten overschakelen op bronwater, soms van matige of onvoldoende kwaliteit. In de hand gewerkt door lage giften met dit grondwater, ging op sommige bedrijven de vruchtkwaliteit onderuit, tegelijk met het stijgen van de mineraalgehalten in het drainwater, met name van silicium en natrium.

Een suggestie is dat dit samenhing met het gebruik van jongere kokosvezels, door de afnemende beschikbaarheid in de productielanden van gerijpt kokosmateriaal. Dit jonge materiaal is nog niet geschikt om volledig gebufferd te worden.

Kokos altijd zes maanden oud

Toeleveranciers van potgrond geven aan dat de kokos die gebruikt wordt altijd zes maanden oud is en daarmee voldoende geschikt voor goede buffering, conform de eisen van het RHP. Het is dan ook lang niet zeker dat de genoemde problemen zijn toe te schrijven aan kokos, wordt aangegeven. Mocht te jong kokosmateriaal worden afgeleverd, dan zou men dit optisch kunnen waarnemen bij aflevering en/of tijdens de teelt.

Waterkwaliteit luistert nauw

Andere mogelijke probleemveroorzakers zijn het gebruik van uitgangswater met te hoge mineraalgehalten en/of tijdelijke problemen met de bewerkingen aan de kokos. Adviesinstantie Delphy hanteert in combinatie met kokossubstraat een bovengrens van 0,3 millimol silicium per liter uitgangswater. “Meer silicium in dit water in combinatie met kokos betekent risico lopen”, aldus deskundige Ad van Laarhoven. Om meer zekerheid over de kwaliteit van kokos te hebben, wijst hij op de bariumchloridetest, als een aanvulling op het standaard onderzoek. “In die test kijken we naar de hoeveelheden kalium en natrium in het materiaal versus calcium en magnesium. Zijn de kalium- en natriumgehaltes hoog, dan worden in het begin calcium en magnesium vaak vastgelegd, waardoor natrium en kalium in oplossing komen. Dat is ongunstig. Dat is te voorkomen door kokos goed te bufferen en te spoelen. Dat moet absoluut goed gebeuren, dat is cruciaal.”

‘Paniekvoetbal’

Juist met het geschikt maken van kokos voor de teelt van aardbeien is het de afgelopen zomer tijdelijk fout gegaan, geeft een bron aan. Er was weliswaar voldoende kokos uit de aanvoerlanden beschikbaar, maar de vraag was dusdanig groot dat de doorlooptijd voor het wassen en bufferen van de kokos soms erg kort was. In combinatie met de aanwending van regenwater gaf dat geen problemen, maar wel in gevallen waar teruggevallen moest worden op bronwater met hoge gehalten mineralen waaronder silicium. “Dat de problemen daardoor voor sommige telers aanleiding is om kokos geheel of gedeeltelijk af te zweren, is paniekvoetbal. Vooral in België is men soms banger dan nodig is. Er is niets mis met de kwaliteit van kokos, die is in de loop van de jaren alleen maar beter geworden. Maar het blijft noodzakelijk kokos alleen te gebruiken in combinatie met gietwater met lage mineraalgehalten.”

Kenniscentrum RHP onderzoekt

De kokosmaterialen, geleverd onder RHP-keurmerk, voldoen aan de norm, geeft substraatdeskundige Gerrit Wever van het kenniscentrum voor substraten RHP aan. Hij is gestart met een inventarisatie van problemen en gevolgen, aan de hand van recente en oudere (grond)monsters. Volgens hem wordt er al langer gebruik gemaakt van het jongere kokosmateriaal. “Op basis van ervaring daarmee twijfel ik eraan of dat de problemen als met silicium heeft veroorzaakt. Wel is belangrijk dat voor het gebruik van kokos de adviezen in acht genomen worden over de kwaliteit waaraan de voedingsoplossing moet voldoen. Daar zijn normen voor, die staan vermeld in de adviesbasis voor bemesting.”