Kansen met ketenfinanciering

Agrarische bedrijven worden steeds groter en kapitaalintensiever. Tegelijk lijkt financiering de komende jaren moeilijker te worden. In de markt wordt steeds meer gekeken naar ketenfinanciering. Hierbij leunt een kleinere leverancier op de financiële stabiliteit van de grotere afnemer.

In de Nederlandse land- en tuinbouw staat meer dan €30 miljard aan financieringen uit. Het uitstaand krediet krimpt de laatste jaren licht. Dat komt volgens de banken omdat bedrijven minder durven te lenen wanneer prijzen voor bepaalde producten laag zijn. Maar de grootste financier van de sector, Rabobank, erkent ook vaker ‘nee’ te verkopen.

Omdat bepaalde sectoren overgefinancierd zijn, neemt de bank wat gas terug. Deels omdat de bank in het verleden wellicht te gemakkelijk heeft uitgeleend, maar ook omdat nieuwe regulering maakt dat banken meer geld moeten aanhouden voor elke euro die ze uitlenen.

Financiering via bank minder gewoon in VS

De opgave is wereldwijd al groot, maar in Europa nog groter omdat bankfinanciering de norm is. Meer dan 80% van de financiering wordt bij de bank geleend. In de VS is dat eerder 20% tot 25%. In de EU en dus ook Nederland is een omslag van denken nodig om ervoor te kunnen zorgen dat bedrijven kunnen blijven investeren. In Nederland is investeren een must om concurrerend te blijven tegenover het buitenland, waar arbeid en grond vaak goedkoper zijn.”

Het initiatief Betaalme.nu van onder meer Joost van den Hondel richt zich op kredietkrapte bij het MKB, ten gevolge van lange uitbetaaltermijnen. Volgens de organisatie staat circa €111 miljard aan facturen open bij het gehele Nederlandse MKB. Het eerste doel van het initiatief is om bedrijven sneller te laten uitbetalen. Daarnaast promoot de organisatie ketenfinanciering.

Betalingen voorfinancieren

Hierbij gebruiken grote bedrijven hun sterke kapitaalspositie om kleinere bedrijven te helpen aan goedkopere of aanvullende financiering. Er zijn verschillende opties. Eén optie is dat wanneer de afnemer de openstaande factuur goedkeurt, de bank de betaling voorfinanciert. Het is in Zuid-Europese landen zoals Spanje en Italië al decennia niet ongebruikelijk. Om het te laten slagen is tijdig, precies en gestandaardiseerd factureren essentieel. Deze praktijk levert het bedrijf ook een beter inzicht in de kasstroom op.

‘Gestapelde financiering neemt vlucht’

Financieel adviseur Léon Nijhoff van bureau Corridors in Doetinchem denkt dat gestapelde financiering de komende jaren een vlucht gaat nemen. Een deel daarvan kan ketenfinanciering zijn. “De vraag naar deze vorm van financiering neemt toe naarmate de bekendheid toeneemt”, aldus Nijhoff. “Het helpt dat minister Henk Kamp van Economische Zaken ook inzet op een grotere rol voor ketenfinanciering in het Nederlandse midden- en kleinbedrijf.”

Nijhoff wijst erop dat ‘supply chain management’, het onder controle houden van een keten om de continue toevoer naar de eindklant te garanderen, gemeengoed is in het bedrijfsleven. Het gaat dan onder meer om inkoopeisen en gestandaardiseerde orderverwerking. “Ik verwacht dat toenemend ook de geldstroom hier onderdeel van gaat uitmaken.”

Niet alleen kan deels worden voorgefinancierd, de extra liquiditeit die de keten binnenstroomt kan tegen betere voorwaarden worden verkregen. Grote bedrijven betalen doorgaans minder rente op krediet dan het MKB. Het risico dat grote bedrijven omvallen, is doorgaans kleiner. Het kredietrisico van de afnemer is dus kleiner en binnen ketenfinanciering kan de leverancier profiteren.

Wederzijds vertrouwen

Als het systeem werkt, komt een bedrijf met een hoge risico-opslag door eerdere inning van de debiteur minder rood te staan op de rekening courant. Daardoor nemen de financieringslasten in de keten af. De afnemer en leverancier verdelen de winst. Om het te laten werken moet volgens Nijhoff wel aan diverse voorwaarden worden voldaan. Zo moet de afnemer inderdaad tenminste net zo kredietwaardig zijn als de leverancier.

Ook moeten bedrijven niet verslappen als ze gemakkelijker of goedkoper krediet krijgen. Ze moeten blijven werken aan het versterken van de eigen onderneming. “Daarnaast moet wederzijds vertrouwen worden opgebouwd”, aldus Nijhoff. “Dat is niet zo gemakkelijk want soms onderhandelen bedrijven op het scherpst van de snede met elkaar over prijzen.” Het is belangrijk dat ook afnemers daarom voordelen voelen, zowel financieel als in het hebben van een stabielere leverancier.