‘GMO komt niet zomaar meer terecht op teeltbedrijven’

GMO-subsidie komt niet langer meer de tuinder toe, maar de tuinbouw. Het moet collectief, stelt Hans van Es, directeur van koepel van afzetorganisaties DPA.

De Europese middelen moeten – volgens een recent akkoord tussen overheid en bedrijfsleven –  meer collectief ingezet worden voor verbetering van de afzetstructuur of verbetering van de afzet en duurzame productie. Een tuinder kan straks niet meer beslissen dat hij GMO wil voor de belichting van tomaten. Het moet collectief, maar belichting blijft mogelijk onder voorwaarden, zegt Van Es, namens DPA betrokken bij het overleg tussen bedrijfsleven en ministerie van EZ.

De nieuwe strategie betekent niet het einde van investeringen op individuele bedrijven?

“Dat kan niet zomaar meer op individuele bedrijven, maar moet passen in een collectief plan. Stel dat de producentenorganisatie in de winter tomaten wil leveren aan een Zweedse winkelketen, maar hij heeft tomaten tekort in de winter. Dan kan de producentenorganisatie besluiten dat deze 10 hectare belichte teelt nodig heeft.”

Maar wat is dan de grote verandering?

“De tuinder kan nu niet zomaar meer zeggen dat hij een verpakkinginstallatie nodig heeft voor kostprijsverlaging of schaalvergroting. Dat is geen drijfveer meer. Het kan alleen als het dus past in strategie en doelstellingen van de producentenorganisatie.”

Verwacht u dat de afzetpartijen maximaal gebruik kunnen blijven maken van de regeling?

“Dat moet de toekomst uitwijzen. Dat hangt af van de uitwerking van de nationale strategie, maar ook discussies in Brussel.”

Zal het de relatie teler en afzetorganisatie veranderen? Telers zitten minder vast aan de afzetorganisatie?

“Dan ga je uit van het feit dat telers alleen vanwege GMO lid zijn van een afzetorganisatie. In de praktijk zal dat in enkele gevallen wel het geval zijn. Ik denk dat dit koffiedik kijken is.”

Dat is wel een zorg onder uw leden. Komt er een overgangstermijn?

“Bij afzetorganisaties lopen verschillende termijnen van soms drie of vijf jaar. Het ministerie is bereid daar met coulance naar te kijken. Ook op milieugebied blijven de bepalingen in 2017 nog hetzelfde, dus in feite is dat een overgangsjaar.”

Raakt dit de investeringscapaciteit van uw leden?

“Daar durf ik geen voorschot op te nemen. In hoeverre gebruik je minder GMO voor gebouwen, dat is de vraag? Sommige producenten kiezen er nu ook al voor om zonder GMO-subsidie te investeren.”

Markt en marketing wordt belangrijker, maar hoeveel belangrijker wordt milieu?

“Er zijn varianten de revue gepasseerd, zoals 20 procent van het programma of minstens twee activiteiten. In Brussel loopt die discussie nog. Als daar een duidelijke richtlijn uitkomt, is het helder. Als dat niet zo is, hangt het af van hoe in Nederland de richtlijn wordt uitgewerkt. De vraag is ook wat milieu is. Is kwaliteitsbehoud of kwaliteitsverbetering ook GMO-waardig?”

Uw leden willen meer mogelijkheden voor risicobeheer via GMO. Komt dat terug in de strategie?

“Soms vindt men zaken niet conform de regelgeving, maar die discussie loopt nog, bijvoorbeeld bij hagelnetten en oogstverzekering. Een oogstverzekering moet dan weer collectief zijn, maar dat is onuitvoerbaar. Daar wordt naar gekeken.”