Brexit kan leiden tot hoge importheffingen

Als de EU en het Verenigd Koninkrijk geen nieuwe handelsdeal sluiten, zullen exporteurs moeten wennen aan hoge importtarieven. Zonder nieuw akkoord zal de EU de importtarieven zoals afgesproken binnen de WTO toepassen. De Britten zullen waarschijnlijk hetzelfde doen voor importen uit de EU.

De onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) over de voorwaarden van een Brexit worden cruciaal. Zonder een nieuwe handelsdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU vervalt de handel in het WTO-regime, en dat betekent hoge tarieven voor landbouwproducten. Tarieven die een forse impact kunnen hebben op handelsvolumes, denkt ING. De onderhandelingen zelf lijken gezien de belangen en de poppetjes geen eenvoudige zaak te worden.

‘Charmante eikel’ David Davis wordt Brexit-minister

Bij referendum hebben Britten besloten dat het VK uit de EU moet treden. Premier David Cameron, die hiertegen was, heeft daarom plaatsgemaakt voor Theresa May. Ze selecteerde David Davis voor een speciale Brexit-ministerpost. Davis werkte van 1994 tot en met 1997 bij het ministerie voor buitenlandse zaken, belast met onderhandelingen met de EU.

In een recent interview met de Yorkshire Post zegt Davis dat een Portugese minister van buitenlandse zaken hem eens een ‘charmante eikel’ had genoemd en ‘een meester in constructieve obstructie’. Davis had namens de Britse regering met succes speciale regelingen afgedwongen, terwijl de rest van de EU inzette op meer integratie.

Controversiële politicus Boris Johnson op post buitenlandse zaken

Davis zal de onderhandelingen vermoedelijk samen met Boris Johnson, de nieuwe minister van buitenlandse zaken, starten. Johnson is een controversiële politicus. In een gedicht maakte Johnson de Turkse president belachelijk en in een vorig leven als journalist schreef Johnson een uitgebreide collectie aan schertsende artikelen over de EU-instituties.

Britten hebben geen haast

De onderhandelingen beginnen pas wanneer Artikel 50 van het Verdrag van Lissabon in werking wordt gezet. Alleen het Verenigd Koninkrijk kan dit doen en May heeft nog geen tekenen van haast vertoond. Nadat Artikel 50 in werking treedt, hebben de EU en het VK volgens het verdrag maximaal 2 jaar de tijd om de voorwaarden voor uittreding te bepalen. Davis denkt dat een Brexit eind 2018 een feit is en dat rond die tijd al enige vrijhandelsdeals op stapel zijn met belangrijke handelspartners, zoals de VS, Canada en Australië. Aan optimisme geen gebrek, maar voor het VK is een vrijhandelsovereenkomst met de EU het allerbelangrijkste. En het is de vraag of de EU de Britten een goede deal gunt. Met name bij de Europese Commissie, die de onderhandelingen namens de EU zal voeren, is geprikkeld gereageerd op het referendum.

Geen afspraken, dan WTO-importtarieven

Wanneer de Britten en de overige 27 EU-lidstaten er niet uitkomen, zal de EU automatisch de binnen wereldhandelsorganisatie WTO afgesproken importtarieven instellen. De Britten zullen volgens ING-econoom Marco Loonstra deze importtarieven eveneens activeren. Het laatste is geen automatisme omdat het Verenigd Koninkrijk opnieuw binnen de WTO afspraken moet maken.

Impact WTO-regime verschilt per productgroep

De impact van het WTO-regime verschilt sterk per productgroep. Voor Nederland als geheel valt de schade in zekere zin mee. Het gemiddelde tarief waarmee exporteurs te maken krijgt, ligt op 5,5%. In de landbouw geldt een veel restrictiever regime. Exporten van groente, fruit, vlees en bloemen zijn goed voor 11% van de export, becijferde Loonstra. Voor producten in deze categorieën variëren importtarieven van 10,5 tot 17,5%. De heffingen liggen voor zuivelproducten nog een stuk hoger. Het zijn echter niet de Nederlanders maar vooral de Ieren die kaas en andere zuivel naar het Verenigd Koninkrijk exporteren. De EU hanteert ook een hoog tarief (25%) op suiker, maar ook hier gaat het over beperkte volumes.

Nederlandse export kan in het slop raken

Als de Britten het EU-regime voorlopig overnemen voordat ze onder nieuwe voorwaarden tot de WTO toetreden, wordt de Nederlandse export dus flink zwaarder belast. In combinatie met de verwachte waardedaling van het Britse pond, kan de export in het slop raken. De Nederlandse agrarische sectoren die het meest omzetten in het Verenigd Koninkrijk zijn de voedingstuinbouw, varkensvleesproductie en de export van bloemen en planten.