‘Megahagel stelt kasdek ter discussie, niet toekomst glastuinbouw’

De megahagelbui van 23 juni boven Deurne en Someren zal de discussie voeden over toekomstig kasdekmateriaal, maar raakt de toekomst van de glastuinbouw niet wezenlijk.

Dat verwachten professor Tuinbouw en product fysiologie Leo Marcelis van Wageningen UR  en Frank Kempkes, technisch onderzoeker van WUR-glastuinbouw. Toekomstig onderzoek naar materiaal voor kasdek zal mogelijk meer in de richting van puntbelasting en slagkracht verschuiven, maar lichtdoorlatendheid blijft leidend. Kempkes: “Recent is nog een verzwaring van constructie-eisen doorgevoerd in de kassenbouw via het constructieprogramma Kassta van TNO. Glas is ook onderdeel van de constructie van de kas. Dat zie je bij de plannen voor de winterlichtkas met zulke grote ramen dat voor het glas een dikte van 5 millimeter is voorgeschreven in plaats van de standaard van 4 millimeter.”

Klimaatverandering

Het Productschap Tuinbouw probeerde acht jaar geleden klimaatverandering en kassenbouw op de kaart te zetten, maar focuste vooral op sneeuwval. Het lijkt wel te hebben bijgedragen aan de jongste verzwaringseisen in de markt. Marcelis: “De kosten spelen naast lichtdoorlatendheid ook een rol. Wat in Someren is gebeurd, daar valt misschien wel niet zoveel tegen te doen. Je kan je afvragen welke hagelbuien je wilt weerstaan.” Kempkes beaamt dat. “Een autoruit is gehard en gelaagd en toch brak het. Misschien moet je naar kasdekken van vier of vijf lagen, maar hoeveel licht wil je inleveren voor het hagelrisico?”

Kempkes denkt dat het geen probleem is voldoende sterk kasdekmateriaal te gebruiken, maar economische haalbaar zal het niet zijn. “Te denken valt aan gelaagd glas of pantserglas (meerdere glaslagen), of meerlaagse polycarbonaat en gepantserde folies. Maar de transmissie van het materiaal neemt minimaal met 10 a 15 procent af en met de 1 procent regel van licht op productie kun je zelf invullen dat dat ‘m nooit gaat worden. Ook de kosten van deze materialen zijn te hoog. “

Glastuinbouw

Volgens Marcelis zal de megabui misschien leiden tot nieuwe discussies over kasdekmateriaal, maar niet over de teeltwijze. “Hagel is niet de reden om van glastuinbouw bijvoorbeeld over te stappen naar indoorfarming zonder daglicht. Je ziet aan alle kanten dat dit in opkomst is, maar het zal altijd aanvullend zijn op glastuinbouw, is mijn verwachting.”

Misschien moet de sector breder kijken naar bruikbare materialen. Marcelis kreeg maandag van een journalist van BNR Nieuwsradio de vraag of de kunststofafscheidingen in stadions tussen supportersvakken sterk genoeg zijn om megahagelbuien te weerstaan. “Een hele goede vraag, maar ik ken de eigenschappen van dit materiaal eerlijk gezegd niet.”

Kempkes denkt dan gelijk aan acrylaat en polycarbonaat. “Maar acrylaat is juist uit de tuinbouw vervangen vanwege de brandveiligheid. Polycarbonaat is beperkt brandbaar en slagvasters, maar heeft weer een lagere transmissie.”

Eigenschappen van folie komen nu ook duidelijker in beeld ten opzichte van glas. “Van glas en gehard glas is het nadeel dat na een hagelbui niet geoogst kan worden, vanwege de veiligheid voor werknemers en voedselveiligheid. De vervolgschade is daardoor groter. Bij folie vallen misschien gaten, is er schade aan het gewas, maar je kunt daarna wel door met telen.”