Rabobank verandert coöperatieve structuur

Rabobank gooit het coöperatieve roer om. De 106 lokale Rabobanken gaan op in één coöperatieve vereniging. Ze verliezen hun bankvergunning en zullen zich voortaan verantwoorden in één gezamenlijke jaarrekening.

Volgens directeur coöperatiezaken Dirk Duijzer wordt de voormalige boerenleenbank door de operatie eerder democratischer dan omgekeerd en zullen klanten weinig merken.

Herziening nodig

Een herziening van de coöperatie is volgens de bank nodig om zowel de coöperatie als het bankbedrijf van de Rabobank te versterken. Maar ook om te voldoen aan de eisen die financiële marktpartijen – kopers van obligaties bijvoorbeeld – en toezichthouders stellen. Volgens Duijzer wordt al ruim een jaar intern met bestuurders, commissarissen en leden gesproken over de herziening.

Kwetsbare structuur

De oude structuur waarbij Rabobank eigendom is van een serie coöperatieve banken maakte kwetsbaar. De Autoriteit Financiële Markten deelde enkele jaren terug twee keer boetes uit aan Rabobank, omdat lokale vestigingen niet voldeden aan de zorgplicht. De lokale banken verstrekte kredieten, terwijl de bank onvoldoende had gekeken of het wel om verantwoorde leningen ging.

Rabobank Nederland houdt namens De Nederlandsche Bank toezicht op de lokale banken. Maar het hoofdkantoor bleek niet in staat beleid bij lokale banken snel bij te sturen. De banken verschillen ook erg qua activiteiten: sommigen leunen bijvoorbeeld sterk op alleen melkveehouders of glastuinders. De Europese Centrale Bank vond ook dat als er 106 banken zijn, deze apart kapitaal moeten ophalen en de ICT moeten loskoppelen. Nu haalt Rabobank op basis van de gezamenlijke balans geld op kapitaalmarkten op.

Lokale banken ontevreden

Lokale banken waren dan weer weinig tevreden met de oekazes die zo nu en dan uit ‘de centrale’ Utrecht kwamen. Ze verliezen nu autonomie maar krijgen wel directer inspraak. Waar in het verleden altijd maar een deel van de lokale banken vertegenwoordigd was in de centrale kringvergadering, krijgt straks elke lokale Rabobank rechtstreeks vertegenwoordiging in het hoogste orgaan van de coöperatie, de Algemene Ledenraad.

‘Klant zal weinig merken’

Volgens Duijzer zullen de banken weliswaar meer samenwerken maar blijven de bevoegdheden goeddeels hetzelfde. Kredietbeslissingen gaan niet opeens naar Utrecht. “De klant zal van de operatie vermoedelijk niets of heel weinig merken”, aldus de oud-LTO-directeur. Duijzer denkt dat in de landbouw wel begrip zal zijn voor de centraliseringsslag. De grote agrarische coöperaties worden immers ook steeds centraler geleid.

De verandering is nog niet 100 procent zeker. De Rabobank-bestuurders en commissarissen hebben voor vermindering van de zelfstandigheid van lokale banken gestemd, maar de leden stemmen pas op 2 december.