Ophef over vluchtelingen in Italiaanse tomatenteelt

De tomatenteelt in Italië drijft op onderbetaalde Afrikaanse immigranten. Zij vallen ten prooi aan uitbuiting als ze na een barre tocht in Europa arriveren.

De afgelopen weken stonden in allerlei kranten artikelen over de tomatenteelt in Zuid-Italië. Het gaat daar vooral om industrietomaten, tomaten voor de conservenindustrie. Teelt voor de industrie is in de meeste sectoren de onderkant van de markt, en dat is ook daar het geval. De bedrijven in Zuid-Italië staan niet bekend om hun moderniteit, volgens de artikelen houden de bedrijven daar het vooral vol dankzij Europese subsidies. Dat is niet alleen nu zo, dat is al jarenlang het geval. Subsidies die er traditioneel voor zorgen dat de tomatenpuree hier bijna gratis in de supermarkt ligt. Zo goedkoop, dat je je afvraagt of je daarvoor het blikje kunt maken en naar Nederland kunt laten vervoeren.

Bedrijven in Zuid-Italië drijven op illegale arbeid

Uit de krantenartikelen van freelance journalist Angelo  van Schaik blijkt nog iets anders. De bedrijven in Zuid-Italië drijven op illegale arbeid. Een deel van die arbeid komt zoals gebruikelijk uit Oost-Europa, maar een ander deel is komen varen uit Afrika. Economische vluchtelingen die hun leven gewaagd hebben om in gammele boten naar Italië te komen, ongetwijfeld met een droom van een beter leven in Europa. Maar illegaal, zonder verblijfsvergunning en zonder werkvergunning zijn er niet zo veel mogelijkheden. De droom eindigt dan in een hutje van pallets en plastic op een tomatenakker. Ik vermoed dat een deel bij vertrek uit Afrika een beter onderkomen had. Moderne slavernij, zo is de conclusie van de journalist.

Arbeidssituatie voor Oost-Europeanen in Nederland is stuk beter

Ook in Nederland is er nog steeds illegale en halflegale arbeid in de tuinbouw, ook al zijn de meeste bedrijven zover dat ze aan de regels voldoen. Voor de Oost-Europeanen hier is het dan nog steeds geen vetpot, en het zijn zeer matige leefomstandigheden. Toch is de situatie over het algemeen een stuk beter dan in Italië.

Kranten in West-Afrika moeten bevolking waarschuwen tegen uitbuiting

Zo’n kwart eeuw geleden is er door landbouwdeskundigen heel wat gestudeerd op de vraag waar in Europa de verschillende land- en tuinbouwteelten het beste konden plaatsvinden. Teelttechneuten dachten dat de groenteteelt wel naar Zuid-Europa zou verschuiven. Economen waren het daar niet mee eens. Teeltomstandigheden maken maar een deel uit van de kostprijs; kennis, vermarkting, logistiek, kwaliteit en betrouwbaarheid zijn minstens zo belangrijk. De economen hadden gelijk, vrijwel alle landbouwproducties in Europa zijn de laatste vijftig jaar naar het noorden opgeschoven, inclusief de tomatenteelt. De Nederlandse tomatenbedrijven blijven, met of zonder de Russische boycot, de Italiaanse telers gemakkelijk voor. Zelfs als die Italiaanse bedrijven leunen op slavenarbeid. Slaven in hutjes; het lijkt me goed dat de krantenartikelen erover ook in West-Afrika worden gepubliceerd, als waarschuwing tegen een gevaarlijke tocht naar Europa en tegen uitbuiting.