Familiebedrijf kan uit zijn voegen groeien

De tuinbouw staat op de drempel van een nieuwe golf van schaalvergroting en internationalisering. Maar is het familiebedrijf daar wel klaar voor? Marta Berent-Braun van Nyenrode Business Universiteit ziet risico’s.

In de Masterclass Internationaal ondernemen in de tuinbouw van Groenten & Fruit Academy leggen professoren en onderzoekers van drie universiteiten samen met de deelnemers het tuinbouwbedrijf onder de loep. Marta Berent-Braun gaat in op de vraag hoe een familiebedrijf het avontuur van groter en internationaler aan kan gaan.

“Wat de kans op succes groter maakt is het kiezen van de juiste partners. We zien vaak dat familiebedrijven makkelijker samenwerken met andere familiebedrijven. Die hebben vanzelf al meer raakvlakken. Bijvoorbeeld de langetermijnvisie. De ceo van een grote multinational is vaak een passant. Maar familiebedrijven denken in generaties in plaats van jaren of kwartalen.”

Het nadeel van een familiebedrijf kan zijn dat er ook pas bij het aantreden van een nieuwe generatie een golf van innovatie door het bedrijf gaat. “Maar ook een markttrend kan het familiebedrijf in beweging zetten. Zoals nu de globalisering. Daar is bijna geen ontkomen aan. Als je daar niet in meegaat, wat is dan de kans dat je bedrijf over 15 jaar nog bestaat?”

Ook tijdens de eerste schaalvergrotingsgolf was er de angst dat ten eerste de financiering van die groei risicovol was en ten tweede dat zo’n gegroeid bedrijf moeilijk door een nieuwe generatie is over te nemen.

“Dat het wel kan is te zien aan grote zaadbedrijven en plantenkwekers. Hoe dat in de praktijk werkt is een kwestie van op tijd goede afspraken maken. Wie van de familie nemen het bedrijf actief over en wie beperken zich tot de rol van (mede-)eigenaar. En de familieleden die actief zijn of worden in het bedrijf, waar zet je dien in? Automatisch de oudste zoon meteen de directie in, dat werkt niet altijd. Wij hebben hier heel wat studenten die mogelijk opvolger worden in een familiebedrijf. We adviseren ze om ook eerst in andere bedrijven te gaan werken. Dat verbreedt de horizon, de beginnersfouten die ze maken gaan niet ten koste van het eigen bedrijf en als ze eenmaal het familiebedrijf in komen, dan hebben ze zich al meer bewezen.”

Die familieleden die niet actief opvolgen, zijn die meer dan voorheen bereid hun geld in het bedrijf te laten zitten?

“Je ziet in de eerste plaats vaker dat er méér opvolgers en dus méér ondernemers zijn per bedrijf. Dat maakt het overnemen al makkelijker. Maar bij grotere familiebedrijven zie je dat de derde generatie dan niet allemaal even veel binding meer hebben. Ideaal is het als de hele familie het bedrijf als een bron van trots ziet, waar ze wel geld in willen laten zitten, zonder dat ze zich ook allemaal intensief met het beleid willen blijven bemoeien.”

Meer informatie over of nog aanmelden voor de masterclass Internationaal Ondernemen, klik hier.