Mestregels GlobalGap benadelen biologische teelt

Vooral biologische telers worden belemmerd door de aangescherpte regels die GlobalGap voorstelt ten aanzien van het gebruik van onbewerkte dierlijke mest. Ook een aantal gangbare telers van bijvoorbeeld peen, spinazie en uien krijgt ermee te maken.

De Nederlandse organisatie van het wereldwijde certificeringssysteem GlobalGap is van plan om vanaf 1 juli 2016 te verbieden om zes maanden voor de oogst onbewerkte dierlijke mest toe te dienen op bouwland van eetbare gewassen die met de grond in aanraking komen.

Sector

Dit druist volledig in tegen de wens van de sector om dierlijke mest in het voorjaar toe te passen, zodat uitspoeling wordt voorkomen. Vooral de biologische sector komt door de aangescherpte regelgeving in de knel, want zij hebben weinig alternatieven. “De biologische landbouw rijdt mest in het voorjaar uit, omdat het efficiënter is”, legt Christoffel den Herder, adviseur biologische landbouw bij DLV Plant, uit. “Zo is in de uienteelt dierlijke mest de basis. Een teelt van minstens zes maanden red je niet. Ook in de peen, een gewas met 140 groeidagen, lukt dit niet. En in spinazie voorzie ik een groot probleem. Dit gewas groeit maar 60 dagen en wordt drie weken voor de zaai bemest. Dat geldt voor zowel biologisch als gangbaar.”

Alternatieven

De alternatieven voor biologische telers zijn digestaat en Vinassekali. Naast het feit dat ze duurder zijn, stroken de methodes niet met de wens van de biologische sector om een gesloten kringloop te realiseren, waarbij dierlijke mest de basis is.

“Het belemmeren van de teelt komt de aanvoer naar de supermarkten niet ten goede”, schetst Den Herder. GlobalGap-certificering is in de biologische sector heel gangbaar. “Ik ken geen biologische teler die het niet heeft. En het lijkt me toch dat de retail gebaat is bij de groei van biologisch. Deze voorstellen vragen om nadere gesprekken met biologische organisaties in de agrarische sector.”

De zes maanden-regel betreft alle gewassen (biologisch en gangbaar), maar is niet op alle gewassen van toepassing. Niet alle teelten worden voorzien van een voorjaarsbemesting met onbewerkte dierlijke mest en niet alle teelten vallen onder het door GlobalGap te bepalen ‘hoog risico’.

Dierlijke mest

Zo wordt de vroege aardappelteelt op zandgronden voorzien van onbewerkte dierlijke mest, maar geldt voor aardappelen een uitzondering, omdat het product altijd wordt gekookt voor gebruik. Bloemkool wordt omgeven door blad en uit de plant gesneden. Ook een ‘laag risico’. Slasoorten, ui en peen zijn echter problematischer producten. Ze komen met de grond in aanraking komen en hierin kunnen schadelijke pathogenen uit mest lang overleven.

Retail

Telers zijn vrij om deel te nemen aan GlobalGap. “Voor de retail is het certificaat echter een licence to deliver. Het zijn vaak Europese retailers die het eisen, maar ze halen van over de hele wereld producten en hierdoor wordt het systeem wereldwijd toegepast.”

Teun de Jong, voorzitter van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) benadert de ontwikkeling vanuit de handel. “Elke beperking legt druk op de mestmarkt”, stelt De Jong. “Akkerbouwers willen goed bemesten tegen lage kosten. Dit kan ertoe leiden dat telers weer meer naar kunstmest grijpen. Daardoor mis de je aanvoer van organische stof. Dierlijk mest na de oogst gebruiken wil je ook niet vanwege de grote uitspoeling. Je wilt het voor of in het seizoen gebruiken dan dat kan nu in een aantal gevallen niet meer.”