Trayplanten ‘klaar’ om ingepakt te worden

Het aanhoudend warme weer in september en oktober heeft ervoor gezorgd dat aardbei-trayplanten erg ver zijn in hun ontwikkeling.

De eerste bloemonderzoeken in week 42 tonen aan dat de bloemaanleg in een aantal planten van partijen, maar soms ook in hele partijen, is afgerond. Die zijn feitelijk klaar om ingepakt te worden, vertelt adviseur Marcel Beekers van DLV Plant. Aangezien dat nog niet aan de orde is, is het de vraag hoe de komende weken het beste gehandeld kan worden.

De gangbare strategie is om de stikstofbemesting op te bouwen en vast te houden, totdat de bloemaanleg zo goed als afgerond is waarna de bemesting weer wordt afgebouwd. Normaal is dat -afhankelijk van de ontwikkeling- rond half november. Voor de planten die nu al klaar zijn, is stoppen met bemesten juist geen goede strategie. Door de huidige hoge temperaturen gaat de groei door, inclusief het doorschuiven van de eerste bloemtros.

Doorgaan met N

De juiste tactiek is nu om door te gaan met de N-bemesting, ‘om er de eerste tros eruit te bemesten’, zeker waar nu al troshoogtes van 6 tot 10 millimeter gemeten worden. De giftgrootte moet gehandhaafd blijven op een niveau alsof de eerste productietros er nog niet is. De huidige eerste tros wordt dus een voorbloeier, die wel verwijderd moet worden. Het hangt van het weersverloop in de komende weken af of die trosverwijdering nog op het trayveld kan. Waarschijnlijk zal dat in de productieteelt pas kunnen gebeuren. Aldus wordt bereikt dat (voor trayplanten voor de doorteelt) de tweede tros de positie gaat innemen van de eerste (voorbloei)tros en dat de vierde tros doorschuift naar de derde positie. Dat moet een trayplant opleveren met drie productiegeschikte trossen.

Ongelijke start

Volgens Beekers verloopt de opkweek eigenlijk al vanaf het begin ‘anders dan anders’. De start van de bloemaanleg verliep erg ongelijk, zowel tússen partijen als bínnen partijen. Het begon met enkele koude en donkere dagen rond 25 augustus, voorafgegaan door enkele dagen die al aan de koude kant waren. Deze omstandigheden betekenden voor een deel van de planten het sein om vroegtijdig om te schakelen van vegetatieve naar generatieve ontwikkeling. De eerste planten gingen eind augustus al om, daarna volgde een deel tussen 1 en 5 september en de rest tussen 5 en 10 september. “Dat ongelijke patroon zie je helaas in bijna alle partijen terug”, aldus Beekers.

Te warm

Vanaf september loopt de temperatuur op tot ver boven normale waarden, met een hoge instraling. Dat laatste heeft ook een opwarmend effect. Donderdag 16 oktober hadden partijen planten in West- en Midden-Brabant, met een gemiddelde startdatum van de bloemaanleg rond 1 september, gemiddeld 12.400 groeigraaduren (ggu) bijeen gesprokkeld. In het oosten van Brabant en in Limburg stond de teller op dat moment op 11.900 groeigraaduren.

Normaal staat de groeigraadurenteller op 16 oktober onder optimale omstandigheden op 8.500, en komen er tot het inpakken nog zo’n 4.000 bij, aldus uitkomend op 12.500 groeigraaduren. Het mag duidelijk zijn waarom de eerste partijen qua bloemaanleg al (bijna) klaar zijn om ingepakt te worden.

Eerste tros verwijderen

Het aantal groeigraaduren lag donderdag 16 oktober dus op zo’n 12.400. Stel dat daar tot half november nog 4.000 groeigraaduren bij komen, dan is het eindtotaal bij inpakken 16.400. Dat is nog slechts 1.000 tot 2.000 groeigraaduren verwijderd van de voor productie benodigde bloei van 17.000 tot 18.000 groeigraaduren.

De bovenbeschreven lijn doortrekkend, betekent het volgens Beekers dat bij uitplanten van deze trayplanten op de productieplek, de eerste voorbloeitros nog net niet uit de planten hangt, maar al wel zichtbaar is. Die hoge tros moet eruit omdat die verhindert dat er voldoende gewasontwikkeling plaatsvindt. Die actie moet pas 10 tot 14 dagen na het planten worden uitgevoerd, om de planten de kans te geven eerst in te wortelen. Op dat moment is die voorbloeitros ook zover dat je hem gemakkelijk kunt verwijderen.

Bewaarbaarheid in de knel

Behalve het aantal groeigraaduren, wordt ook het aantal koude-uren geteld. Die teller gaat lopen vanaf 1 oktober en dient om vast te stellen wanneer de planten ‘geschikt ‘zijn voor lange bewaring. Dat is het geval na ongeveer 500 koude-uren. Een koude-uur is een uur met een temperatuur onder 7 graden Celsius.

De huidige situatie is dat dit najaar vanaf 1 oktober nog geen enkel koude-uur is geteld: de teller staat nog op ‘nul’. Afgaand op de lange-termijn weersverwachting verandert dat beeld de komende veertien dagen amper of niet. Een bloemonderzoek in de komende weken kan helpen de strategie verder vorm te geven.