Onzekerheid markten over Rusland

De opgelopen spanning rond Oekraïne en dreigende economische sancties zorgen voor onzekerheid op markten. Voor de Nederlandse agribusiness staan honderden miljoenen op het spel.

De agribusiness heeft een groot belang in Rusland. Volgens cijfers van het CBS was Rusland goed voor bijna 1 miljard euro export van voeding en levende dieren in 2013. Rusland is bovendien één van de belangrijkste nieuwe afzetmarkten voor de sierteelt. In 2013 werd voor 233 miljoen aan kaas en wrongen naar Rusland uitgevoerd en voor 183 miljoen aan groente en fruit. Vlees was goed voor 115 miljoen euro omzet terwijl vanuit Nederland voor 125 miljoen aan bereide voedingsmiddelen verkocht.

Nederlandse veevoerconcerns behoren tot de grootsten van Europa, en zijn voor een deel van hun grondstoffen afhankelijk van Oost-Europa. Het conflict leidde op de termijnmarkt in Chicago tot de scherpste prijsstijging in 17 maanden voor tarwe terwijl mais na een diepe prijsval in de laatste maanden terugkeerde op het niveau van september 2013. Oekraïne is een belangrijke exporteur van beide producten terwijl Rusland jaarlijks 16,5 miljoen ton tarwe uitvoert, op een wereldwijd exportvolume van 159 miljoen ton. De havens van Oekraïne zijn nog operationeel.

De prijs voor een vat Noordzeeolie (159 liter) steeg sinds de aanvang van de crisis van 106 naar bijna 110 dollar. Een volledige boycot van Rusland betekent waarschijnlijk een scherpe toename van de aardgasprijs, die voor de intensieve veehouderij en glastuinbouw een substantieel deel van de kostprijs bepaalt. De EU is voor 25 procent van haar aardgasbehoefte afhankelijk van Russische leveringen. Minister van buitenlandse zaken Frans Timmermans stelt dat het dichtdraaien van de Russische gaskraan nu minder pijn doet dan enkele jaren geleden het geval zou zijn geweest. De EU heeft nu meer buffervermogen, aldus Timmermans.

Waar de handelsbelangen van het Westen in Oekraïne relatief beperkt zijn, raakt een boycot van Rusland de wereldeconomie in het hart, aldus Pimco, dat het resultaat vergelijkt met de eerste oliecrisis in 1973 en de Iraanse revolutie in 1979. Rusland verhoogde al de rente om een koersval van de roebel te voorkomen maar de Russische staat en bedrijven leenden al geld op de internationale kapitaalsmarkten, een verworvenheid dat nu op het spel staat. Hierdoor zouden bedrijven ook minder makkelijk internationale betalingen kunnen nakomen.