Vandaag spreekt in Wageningen Saskia van Ruth haar inaugurele rede uit. Zij wordt daarmee hoogleraar Voedselauthenticiteit en –integriteit.
Het persbericht van Wageningen UR dat haar oratie vanmorgen alvast vooruit spoedde, maakt net als de naam van haar leerstoel een wat gepikeerde en defensieve indruk. Dat er een leerstoel wordt gewijd aan de authenticiteit en integriteit van voedsel lijkt immers vooral te willen wijzen op de alomtegenwoordigheid van het tegendeel. Alsof we er nu maar beter van uit kunnen gaan dat er niks authentieks aan onze tomaat of ons glaasje appelsap is. En dat men heden ten dage wel heel goed moet zoeken naar de eerste integere boer of tuinder.
Het onderzoek van de vrouw, die vanaf vandaag professor doctor ingenieur voor haar naam mag zetten, gaat voedselfraude ‘systematisch aanpakken’ door kennis te verzamelen over ‘de kwetsbaarheid van producten, en de organisaties en ketens voor voedselfraude. Professor Van Ruth werkt daarbij samen met criminologen van de Vrije Universiteit van Amsterdam.
Dat lijkt me zinnig onderzoek. Al was het maar om niet meer te worden geconfronteerd met de dooddoeners, waarmee het persbericht begint: “Frauderen met voedsel is van alle tijden. Incidenten vinden met regelmaat plaats.” Menig nieuwsbericht of krantenartikel over de voedingsindustrie begint ook met dergelijke algemeenheden, waar dan maar al te vaak dezelfde drie voorbeelden op volgen: het paardenvlees, de biologische eieren en melamine in melk waar Chinese baby’s ziek van werden.
Als dit onderzoek echt van nut wil zijn, dan zal het overtuigend duidelijk moeten maken wat de werkelijke omvang is van het probleem. Is dat toch eigenlijk maar schamele lijstje van drie schandalen, waarvan er eigenlijk maar één écht schandalig kan bogen op ziekte of zelfs overlijdens aan consumentenzijde, dan inderdaad slechts het tipje van de ijsberg van nog veel meer al dan niet bekende kleinere en grotere schandalen? Of zorgt vooral de nieuwsstorm, die opsteekt rond elke overtreding van de bureaucratie rond onze voedselketens, voor een ook maar veronderstéld gevoel dat er iets goed mis is met ons voedsel?
Terwijl in werkelijkheid 99,9% van wat we eten veilig is en op een volslagen ordentelijke manier tot ons is gekomen.
Veel succes, professor Van Ruth.